Α. ΔΟΜΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ
Το 4ετές εκπαιδευτικό Πρόγραμμα «’Αλυπίας Τέχνη - Εκπαίδευση στη Συνθετική Ψυχοθεραπεία» είναι ένα απαιτητικό πρόγραμμα που στοχεύει στην σταδιακή εκπαίδευση των εκπαιδευόμενων στη Συνθετική Ψυχοθεραπεία. Το κάθε έτος είναι διάρκειας 12 μηνών (ένα ακαδημαϊκό έτος) και σε γενικές γραμμές περιλαμβάνει περί τις 10-12 διδακτικές ενότητες, συνολικού φόρτου εργασίας 1800 περίπου ωρών, που αντιστοιχούν σε 60 πιστωτικές μονάδες ECTS και για τα 4 έτη 240 ECTS Η εκπαίδευση είναι εντατική, γίνεται με τη μεικτή μέθοδο και περιλαμβάνει εξ’ αποστάσεως και δια ζώσης μαθήματα και σεμινάρια. Με την ολοκλήρωση των τεσσάρων ετών του προγράμματος, οι εκπαιδευόμενοι συμπληρώνουν περί τις 2230 ώρες εκπαίδευσης:
Μαθήματα & Σεμινάρια |
Κλινική Άσκηση |
Εποπτεία Κλινικής Άσκησης |
Προσωπική Ανάπτυξη |
ΣΥΝΟΛΟ ΔΙΔΑΚΤΙΚΩΝ ΩΡΩΝ |
1077 ώρες |
700 ώρες |
200 ώρες |
250 ώρες |
2227 |
Προκειμένου να επιτευχθεί η σταδιακή εκπαίδευση των επιμορφούμενων στη Συνθετική Ψυχοθεραπεία, η εκπαίδευση γίνεται ταυτόχρονα σε πέντε επίπεδα:
- Θεωρητικό επίπεδο: Θεωρητικά μαθήματα «Ψυχοθεραπευτικών Προσεγγίσεων»,
- Εργαστηριακό επίπεδο: Εργαστηριακά μαθήματα «Ψυχοθεραπευτικών Τεχνικών» και σεμινάρια «Ψυχολογίας & Ψυχοθεραπείας»,
- Βιωματικό επίπεδο: Προσωπική ανάπτυξη μέσω «Ατομικής & Ομαδικής Ψυχοθεραπείας»,
- Πρακτικό επίπεδο: Εξάσκηση στην εφαρμογή των ψυχοθεραπευτικών τεχνικών μέσω «Κλινικής Άσκησης» με «Ατομική και Ομαδική Εποπτεία»,
- Ερευνητικό επίπεδο: Διπλωματική.
Αναλυτικά το Πρόγραμμα Σπουδών και η κατανομή των διδακτικών ενοτήτων στα τέσσερα έτη έχει ως εξής:
ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ* 1ΟΥ ΕΤΟΥΣ |
ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ |
1. Ψυχοθεραπευτικές Προσεγγίσεις & Θεωρίες Προσωπικότητας |
36 |
2. Εργαστήριο Ι: Στάση & Φιλοσοφία Ζωής του Ψυχοθεραπευτή Συνθετικής Προσέγγισης |
24 |
3. Συνθετική Ψυχοθεραπεία Ι |
18 |
4. Υπαρξιακή Ψυχοθεραπεία Ι |
42 |
5. Συστημική Ψυχοθεραπεία Ι |
48 |
6. Πολιτισμική/ Πολυπολιτισμική Ψυχοθεραπεία Ι |
22 |
7. Εργαστήριο ΙΙ: Ψυχοθεραπευτικές Τεχνικές Συνθετικής Προσέγγισης |
18 |
8. Κλινική Άσκηση Ι: Προπαρασκευαστική |
12 |
9. Εποπτεία Κλινικής Άσκησης Ι |
|
o Ατομική Εποπτεία |
3 |
o Ομαδική Εποπτεία |
18 |
10. Προσωπική Ανάπτυξη Ι – Ατομική Ψυχοθεραπεία |
40 |
11. Σεμινάρια Ι** |
|
o Ψυχοπαθολογία |
36 |
o Αρχές Ψυχοδυναμικής Συμβουλευτικής & Ψυχοθεραπείας – Εφαρμογή στην Ομάδα, το Ζεύγος, την Οικογένεια |
25 |
o Ανάλυση Συμπεριφοράς με Έμφαση στον Αυτισμό |
6 |
o Ασυνόδευτοι Ανήλικοι Πρόσφυγες |
12 |
o Ομαδικές Προκλήσεις: Εργαζόμενοι σε ΜΚΟ με Ασυνόδευτα Παιδιά και Εφήβους, Πρόσφυγες/ Μετανάστες |
9,5 |
ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ 2ΟΥ ΕΤΟΥΣ |
ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ |
1. Εργαστήριο ΙΙΙ: Στάση & Φιλοσοφία Ζωής του Ψυχοθεραπευτή Συνθετικής Προσέγγισης |
24 |
2. Συνθετική Ψυχοθεραπεία ΙΙ |
18 |
3. Υπαρξιακή Ψυχοθεραπεία ΙΙ |
42 |
4. Συστημική Ψυχοθεραπεία ΙΙ |
48 |
5. Πολιτισμική/ Πολυπολιτισμική Ψυχοθεραπεία ΙΙ |
42 |
6. Εργαστήριο ΙV: Ψυχοθεραπευτικές Τεχνικές Συνθετικής Προσέγγισης |
18 |
7. Κλινική Άσκηση ΙΙ: Προπαρασκευαστική |
38 |
8. Εποπτεία Κλινικής Άσκησης ΙΙ |
|
o Ατομική Εποπτεία |
10 |
o Ομαδική Εποπτεία |
18 |
9. Προσωπική Ανάπτυξη ΙΙ – Ομαδική Ψυχοθεραπεία |
70 |
10. Σεμινάρια ΙΙ** |
|
o Κοινωνική Ψυχολογία |
30 |
o Αναπτυξιακή Ψυχολογία |
30 |
o Πένθος |
21,5 |
o Δεοντολογία και Ψυχοθεραπεία |
12 |
o Η Κλινική Οπτική στη Γνωστική – Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία & Συμβουλευτική |
26,5 |
ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ 3ΟΥ ΕΤΟΥΣ |
ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ |
1. Ομαδική Ψυχοθεραπεία |
36 |
2. Συνθετική Ψυχοθεραπεία ΙΙΙ |
24 |
3. Υπαρξιακή Ψυχοθεραπεία ΙΙΙ |
42 |
4. Συστημική Ψυχοθεραπεία ΙΙΙ |
48 |
5. Πολιτισμική – Πολυπολιτισμική Ψυχοθεραπεία ΙΙΙ |
36 |
6. Εργαστήριο V: Ψυχοθεραπευτικές Τεχνικές Συνθετικής Προσέγγισης |
42 |
7. Κλινική Άσκηση ΙΙΙ: Προπαρασκευαστική |
50 |
8. Κλινική Άσκηση ΙV: Στο Πεδίο |
200 |
9. Εποπτεία Κλινικής Άσκησης ΙΙΙ |
|
o Ατομική Εποπτεία |
13 |
10. Εποπτεία Κλινικής Άσκησης ΙV |
|
o Ατομική Εποπτεία |
10 |
o Ομαδική Εποπτεία |
54 |
11. Προσωπική Ανάπτυξη ΙΙΙ – Ομαδική Ψυχοθεραπεία |
70 |
12. Σεμινάρια ΙΙΙ** |
|
o Μεθοδολογία Έρευνας Ι |
6 |
o Ψυχοθεραπεία & Συμβουλευτική μέσω Διαδικτύου |
6 |
o Αυτοσχεδιασμός στη Θεραπεία |
12 |
o Θετική Ψυχολογία |
6 |
o Διαπροσωπική Ψυχοθεραπεία |
6 |
ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ 4ΟΥ ΕΤΟΥΣ |
ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ |
1. Πολιτισμική/Πολυπολιτισμική Ψυχοθεραπεία ΙV |
12 |
2. Εργαστήριο VΙ: Συνθετική Προσέγγιση των Ψυχικών Διαταραχών |
50 |
3. Εργαστήριο VII: Τεχνικές Συστημικής Θεραπείας |
21 |
4. Εργαστήριο VIII: Συνθετική Προσέγγιση στην Υπαρξιακή Ψυχοθεραπεία |
41 |
5. Εργαστήριο IX: Διαγνωστική Κλινική Συνέντευξη για Ψυχικές Διαταραχές |
24 |
6. Εργαστήριο Χ: Συνθετική Προσέγγιση της Θεραπείας Σχημάτων | 18 |
7. Κλινική Άσκηση V: Στο Πεδίο |
400 |
8. Εποπτεία Κλινικής Άσκησης V |
|
o Ατομική Εποπτεία |
20 |
o Ομαδική Εποπτεία |
54 |
9. Προσωπική Ανάπτυξη ΙV – Ομαδική Ψυχοθεραπεία |
70 |
10. Διπλωματική |
|
11. Σεμινάρια ΙV** |
|
o Μεθοδολογία Έρευνας ΙΙ |
6 |
o Αφηγηματική Ψυχοθεραπεία |
6 |
o Η Ψυχοθεραπευτική Προσέγγιση του Ανοιχτού Διαλόγου |
12 |
o Ψυχοθεραπεία και Πνευματικότητα |
12 |
o Η Ψυχαναλυτική Κλινική |
6 |
*Οι διδακτικές ενότητες, αν και σταθερές, μπορεί να υποστούν μικρές τροποποιήσεις.
**Τα σεμινάρια όλων των ετών, παραμένουν τα ίδια για τον κάθε 4ετή κύκλο, αν και μπορεί να διαφοροποιούνται.
Μαθήματα - Σεμινάρια
Η παρακολούθηση των μαθημάτων και των σεμιναρίων είναι υποχρεωτική. Το ανώτερο όριο των επιτρεπόμενων απουσιών ορίζεται στο 15% των ωρών διδασκαλίας του κάθε μαθήματος/σεμιναρίου. Υπέρβαση του ορίου αυτού γίνεται σε ειδικές περιπτώσεις, μετά από τεκμηριωμένη αιτιολόγηση (ιατρικές γνωματεύσεις, βεβαιώσεις, δικαιολογητικά, κ.λπ.). Περισσότερες απουσίες έχουν ως συνέπεια οι εκπαιδευόμενοι/ες να μη γίνονται δεκτοί στις εξετάσεις του μαθήματος/σεμιναρίου, οπότε θα πρέπει να το παρακολουθήσουν εξαρχής. Ειδικές περιπτώσεις υπέρβασης ορίου απουσιών εξετάζονται από την επιτροπή των διδασκόντων/εκπαιδευτών του προγράμματος.
Απαραίτητη προϋπόθεση συνέχισης της εκπαίδευσης στο 3ο έτος, είναι η επιτυχής ολοκλήρωση των απαιτούμενων εξετάσεων/ αξιολογήσεων/ εργασιών όλων των διδακτικών ενοτήτων των δύο πρώτων ετών (μαθήματα, σεμινάρια, κλινική άσκηση, προσωπική ανάπτυξη). Επίσης, για τη συνέχιση στο 4ο έτος πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί επιτυχώς οι εξετάσεις/εργασίες όλων των διδακτικών ενοτήτων του 3ου έτους. Σε αιτιολογημένες περιπτώσεις καθυστέρησης, μπορεί να δοθεί μικρή παράταση, προκειμένου να ολοκληρωθούν οι απαραίτητες εκπαιδευτικές υποχρεώσεις.
Για σοβαρό λόγο (π.χ. ασθένεια, εγκυμοσύνη, στρατιωτική θητεία κ.λπ.) οι εκπαιδευόμενοι μπορούν να ζητήσουν αναστολή φοίτησης για ένα χρόνο, ο οποίος δεν προσμετράται στα συνολικά έτη φοίτησης στο πρόγραμμα. Εντός 2 ετών από το τέλος των μαθημάτων του 4ου έτους, οι εκπαιδευόμενοι θα πρέπει να έχουν ολοκληρώσει όλες τις εκπαιδευτικές τους υποχρεώσεις. Σε σοβαρά αιτιολογημένες περιπτώσεις, μπορεί να δοθεί παράταση.
Ο τρόπος αξιολόγησης και η βαθμολόγηση των μαθημάτων-σεμιναρίων είναι αποκλειστική αρμοδιότητα των υπευθύνων εκπαιδευτών. Ο ελάχιστος αποδεκτός βαθμός είναι το 5 σε 10-βάθμια κλίμακα. Σε περίπτωση αποτυχίας σε ένα μάθημα, οι εκπαιδευόμενοι μπορούν να επανεξετασθούν στο μάθημα αυτό, στο επόμενο έτος ή στην επαναληπτική εξεταστική περίοδο Σεπτεμβρίου.
Στο πλαίσιο του Προγράμματος διοργανώνονται εντατικά εξειδικευμένα σεμινάρια στο χώρο της ψυχολογίας και της ψυχοθεραπείας, καθώς και σε ειδικά θέματα και συγκεκριμένους πληθυσμούς, που παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον από ψυχοθεραπευτική άποψη. Τα σεμινάρια είναι υποχρεωτικής παρακολούθησης, αποτελούν ουσιαστικό και αναπόσπαστο μέρος της όλης εκπαίδευσης, έχουν κατά κύριο λόγο εφαρμοσμένο, εργαστηριακό και βιωματικό χαρακτήρα και οι εκπαιδευόμενοι αξιολογούνται, συνήθως κατά τη διάρκεια του σεμιναρίου.
Η παρακολούθηση των σεμιναρίων είναι απαραίτητη για να επιτευχθούν οι εκπαιδευτικοί στόχοι, γεγονός που δεν μπορεί να γίνει με άλλο τρόπο. Στην περίπτωση απουσίας, οι εκπαιδευτικοί στόχοι του σεμιναρίου δεν επιτυγχάνονται και για να το κατοχυρώσουν, οι εκπαιδευόμενοι/ες θα χρειαστεί να κάνουν μια μικρής έκτασης ατομική εργασία, σε συνεννόηση με τον διδάσκοντα, η οποία βαθμολογείται με τον βαθμό του 5 ή 6 (ανεξάρτητα του πόσο καλή είναι).
Σημειώνεται ότι, σε κάθε περίπτωση, δεν μπορεί να θεωρηθεί πως κάποιος έχει παρακολουθήσει επαρκώς ένα σεμινάριο, ώστε να πάρει μέρος στις τελικές εξετάσεις του (εφόσον αυτές υλοποιούνται τις τελευταίες διδακτικές του ώρες), αν έχει απουσιάσει συνολικά σε 30% (ή περισσότερο) των ωρών διδασκαλίας του συγκεκριμένου σεμιναρίου. Τα σεμινάρια, που προσφέρονται σε κάθε 4ετή κύκλο λειτουργίας του προγράμματος, με μικρές αλλαγές, παραμένουν τα ίδια, αν και μπορεί να διαφοροποιούνται.
Κλινική Άσκηση - Εποπτεία
Η κλινική άσκηση είναι υποχρεωτική, έχει διάρκεια επτακόσιες (700) ώρες και γίνεται με «Ατομική και Ομαδική Εποπτεία» διακοσίων (200) ωρών. Στόχος της είναι η εμπέδωση, κατάκτηση, πρακτική εφαρμογή και σύνθεση των θεωρητικών γνώσεων και των ψυχοθεραπευτικών δεξιοτήτων και τεχνικών που αποκτήθηκαν. Η κλινική άσκηση περιλαμβάνει δύο μέρη: α) την προπαρασκευαστική κλινική άσκηση και β) την κλινική άσκηση στο πεδίο:
1. Κλινική Άσκηση: Προπαρασκευαστική - Εποπτεία
Η προπαρασκευαστική κλινική άσκηση (συνεδρίες προσομοίωσης) είναι διάρκειας εκατό (100) συνολικά ωρών, υλοποιείται κατά το 1ο, 2ο και 3ο έτος της εκπαίδευσης, στο πλαίσιο των «Εργαστηρίων II, IV, V» και γίνεται με ατομική και ομαδική εποπτεία.
Στόχος της προπαρασκευαστικής κλινικής άσκησης είναι η προετοιμασία των εκπαιδευόμενων για την υλοποίηση της κλινικής άσκησης στο πεδίο και περιλαμβάνει παρακολούθηση, μελέτη και κυρίως προσομοιώσεις συνεδριών ψυχοθεραπείας/συμβουλευτικής από τους ίδιους τους φοιτητές. Πρόκειται για εξάσκηση σε ψυχοθεραπευτικές τεχνικές και δεξιότητες μέσα από τη δοκιμαστική εφαρμογή τους είτε σε άτομα του οικείου περιβάλλοντος των εκπαιδευόμενων είτε μεταξύ των ίδιων των εκπαιδευόμενων.
Οι ασκήσεις προσομοίωσης αποτελούν την πρώτη γέφυρα μεταξύ της θεωρητικής κατάρτισης και της εφαρμογής της κατακτηθείσας γνώσης στην πράξη. Εκτελούνται σταδιακά με εποπτεία, παράλληλα με τη θεωρητική διδασκαλία, δίνοντας τη δυνατότητα στους εκπαιδευόμενους/ες να ασκηθούν κατά τρόπο ασφαλή, δεδομένου ότι η άστοχη εφαρμογή τους δεν αποβαίνει σε βάρος κάποιου θεραπευόμενου. Με αυτόν τον τρόπο οι εκπαιδευόμενοι προετοιμάζονται κατάλληλα και αποκτούν την απαραίτητη εμπειρία που θα τους επιτρέψει να ανταποκριθούν, σε μετέπειτα στάδιο, στην εφαρμογή συμβουλευτικών/ ψυχοθεραπευτικών διαδικασιών σε πραγματικές καταστάσεις.
Εποπτεία: Η εποπτεία γίνεται από έμπειρους θεραπευτές με δύο τρόπους: α) ατομικά, διάρκειας 26 ωρών και β) ομαδικά, διάρκειας 36 ωρών.
Α. Ατομικά: Πρόκειται για ατομική γραπτή ανατροφοδότηση από έμπειρους ψυχοθεραπευτές, ξεχωριστά για την κάθε βιντεοσκοπημένη συνεδρία των εκπαιδευόμενων. Οι συνεδρίες προσομοίωσης που γίνονται στο πλαίσιο της προπαρασκευαστικής κλινικής άσκησης βιντεοσκοπούνται και στη συνέχεια απομαγνητοφωνούνται και μαζί με σχετικό σχολιασμό παραδίδονται στους επόπτες για αξιολόγηση και γραπτή ανατροφοδότηση. Η ανατροφοδότηση γίνεται ως προς: α) την αρτιότητα της εφαρμογής της διδαχθείσας ψυχοθεραπευτικής τεχνικής, β) το πόσο καλά έχουν αντιληφθεί, στην πράξη, το τι είναι η θεραπευτική διαδικασία, και γ) το πως στέκονται ως θεραπευτές στην όλη συνεδρία,
Β. Ομαδικά: Η ομαδική εποπτεία γίνεται στο Πανεπιστήμιο: α) επί των περιστατικών που φέρνουν οι εκπαιδευόμενοι, όπου μπορούν όλοι να επωφεληθούν από την εποπτική συζήτηση και την ανατροφοδότηση που γίνεται όχι μόνο στα δικά τους περιστατικά, αλλά και σε αυτά των υπολοίπων συνεκπαιδευόμενών τους και β) επί των περιστατικών που φέρνουν οι επόπτες από την ψυχοθεραπευτική τους εμπειρία.
2. Κλινική Άσκηση: Στο Πεδίο - Εποπτεία
Η Κλινική Άσκηση στο Πεδίο είναι διάρκειας εξακοσίων (600) ωρών, γίνεται κατά το 3ο και 4ο έτος και μπορεί να ξεκινήσει τον Μάιο, στο τέλος των μαθημάτων του 3ου έτους, με την προϋπόθεση ότι έχουν ολοκληρωθεί/κατατεθεί όλες τις εργασίες των προσομοιώσεων (Εργαστήρια II, IV, V). Από τις 600 ώρες στο πεδίο, οι 300 ώρες τουλάχιστον, γίνονται υποχρεωτικά σε πλαίσιο. Οι υπόλοιπες 300 ώρες μπορούν να γίνουν με έναν από τους παρακάτω τρόπους ή με συνδυασμό αυτών: α) σε πλαίσιο, β) με συμμετοχή σε συνεδρίες ως παρατηρητής που γίνονται από πιστοποιημένο/η ψυχοθεραπευτή (τρίτη καρέκλα) και γ) με ατομικούς πελάτες/ασθενείς ή με οικογένειες ή με ομάδες, με εποπτεία.
Να σημειωθεί ότι ανεξαρτήτως του τρόπου που θα επιλεγεί, με την ολοκλήρωση της κλινικής άσκησης, κάθε εκπαιδευόμενος/η θα πρέπει να έχει συμπληρώσει, κατ’ ελάχιστο, 200 ώρες συνεδριών με πελάτες.
Το κλινική άσκηση στο πεδίο γίνεται σε χώρους του δημόσιου ή ιδιωτικού τομέα, όπου ασκείται η ψυχοθεραπεία και η συμβουλευτική, όπως εκπαιδευτικά ιδρύματα όλων των βαθμίδων, νοσοκομεία, κλινικές ή άλλου τύπου θεραπευτικά πλαίσια και κέντρα αποκατάστασης, συμβουλευτικές υπηρεσίες για ευάλωτους και ειδικούς ή μη πληθυσμούς Επιπλέον, μπορεί να υλοποιηθεί και σε σχολικές μονάδες γενικής και ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης. Για την επιλογή του πλαισίου, όπου θα γίνει η πρακτική άσκηση, λαμβάνεται υπόψη η επιθυμία των εκπαιδευόμενων και η επαγγελματική και επιστημονική τους ταυτότητα και μπορεί να γίνει και με δική τους υπόδειξη, αν βέβαια αυτό είναι εφικτό και πληρούνται οι απαραίτητες προϋποθέσεις.
Εποπτεία: Η ατομική και ομαδική εποπτεία στην ανάληψη περιστατικών είναι υποχρεωτική και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της κλινικής άσκησης στο πεδίο. Μέσω της ατομικής και ομαδικής εποπτείας στην ανάληψη περιστατικών, και συνεπώς της καθοδήγησης, της ενθάρρυνσης και της ανατροφοδότησης, ο/η εκπαιδευόμενος/η μπορεί με ασφάλεια, τόσο για τον ίδιο όσο και για τον πελάτη, να βιώσει στην πράξη και να προχωρήσει στην εφαρμογή των θεωρητικών γνώσεων που απέκτησε και να αναπτύξει τις βασικές δεξιότητες του επαγγελματία ψυχοθεραπευτή/συμβούλου.
Η ατομική και ομαδική εποπτεία της κλινικής άσκησης στο πεδίο γίνεται ως εξής:
Α. Ατομική εποπτεία (ατομικός επόπτης): Συνολικά προβλέπονται 30 ώρες ατομικής εποπτείας, με προσωπικές συναντήσεις, για τις συνεδρίες που πραγματοποιεί ο/η εκπαιδευόμενος/η. Οι ώρες αυτές δεν προσμετρώνται στις 600 ώρες. Την εποπτεία αυτή αναλαμβάνει ψυχοθεραπευτής/ επαγγελματίας ψυχικής υγείας συνεργαζόμενος ή εγκεκριμένος από το Πρόγραμμα και διεξάγεται εκτός των ωρών Κλινικής Άσκησης που υλοποιούν οι εκπαιδευόμενοι στο πλαίσιο.
Β. Ομαδική εποπτεία (2 επόπτες/εποπτική ομάδα): Η ομαδική εποπτεία, διάρκειας 108 ωρών, γίνεται στο Πανεπιστήμιο, κατά το 3ο και 4ο έτος, από δύο ταυτόχρονα θεραπευτές διαφορετικής προσέγγισης (συστημικής, υπαρξιακής), ώστε οι εκπαιδευόμενοι να βλέπουν στην πράξη την διαφορετική ματιά του κάθε θεραπευτή, σύμφωνα με την προσέγγισή του και σταδιακά να οδηγηθούν στη δική τους προσωπική σύνθεση.
Επιπλέον σημειώνεται, πως στον φορέα της Κλινικής Άσκησης συνήθως προβλέπεται εποπτεία (από επαγγελματία ψυχοθεραπευτή που ήδη εργάζεται στον φορέα), ανάλογα με τις διαδικασίες που ακολουθεί ο φορέας με τους ασκούμενούς του. Σε αυτή, συμμετέχουν υποχρεωτικά οι εκπαιδευόμενοι/ες στο πλαίσιο και η εποπτεία αυτή προσμετράται στον υπολογισμό των ωρών κλινικής άσκησης.
Για αναλυτικές πληροφορίες πατήστε στο παρακάτω: Οδηγός Κλινικής Άσκησης στο Πεδίο
Προσωπική Ανάπτυξη
Η Προσωπική Ανάπτυξη, έχει ως στόχο να βοηθήσει τους εκπαιδευόμενους/ες να αναπτύξουν την αυτογνωσία τους, να αναγνωρίσουν και να διαχειριστούν δικά τους θέματα και προσωπικά προβλήματα και δυσκολίες. Τους δίνεται η ευκαιρία να συνειδητοποιήσουν τόσο τα δυνατά και θετικά στοιχεία της προσωπικότητάς τους όσο κυρίως τις αδυναμίες και τα ευαίσθητα και ευάλωτα σημεία τους. Αυτή η συνειδητοποίηση είναι απαραίτητη προϋπόθεση για βελτίωση και προσωπική ανάπτυξη και κάνει τον ψυχοθεραπευτή πιο ουσιαστικό και πιο αποτελεσματικό στην προσέγγιση των άλλων.
Η προσωπική ανάπτυξη των εκπαιδευόμενων γίνεται από έμπειρους/ες πιστοποιημένους/ες ψυχοθεραπευτές/ριες, μέσω: α) ατομικής θεραπείας και β) ομαδικής θεραπείας. Έχει συνολική διάρκεια 250 ωρών και γίνεται σε μία από τις προσεγγίσεις του προγράμματος (Συνθετική, Συστημική, Υπαρξιακή, Πολιτισμική-Πολυπολιτισμική).
Η ατομική θεραπεία μπορεί να κυμαίνεται μεταξύ 40 ωρών το ελάχιστο και 80 ωρών το ανώτερο. Προηγείται της ομαδικής θεραπείας και γίνεται, σύμφωνα με τη διάρκειά της, κατά τα 2 πρώτα έτη της εκπαίδευσης. Η ομαδική θεραπεία ακολουθεί την ατομική με τις υπόλοιπες ώρες, μέχρι τη συμπλήρωση των 250 ωρών. Επίσης, η προσωπική ανάπτυξη ενισχύεται μέσω βιβλιοθεραπείας, με επιλεγμένα βιβλία που προτείνονται στους εκπαιδευόμενους.
Διπλωματική (Φάκελος Διπλωματικής)
Ο Φάκελος Διπλωματικής αποτελεί την τελική εργασία ολοκλήρωσης των σπουδών στο πρόγραμμα εξειδίκευσης «Αλυπίας Τέχνη – Εκπαίδευση στη Συνθετική Ψυχοθεραπεία» (7,5 ECTS) και υλοποιείται, ουσιαστικά, είτε κατά το 4ο έτος είτε κατά το 3ο έτος, σύμφωνα με το αν οι εκπαιδευόμενοι/ες επιλέγουν τη Συνθετική Ψυχοθεραπεία ή τη Συνθετική Συμβουλευτική Ψυχικής Υγείας αντίστοιχα. Είναι υποχρεωτικός και απαραίτητος για την προώθηση του μοντέλου του «επιστήμονα – επαγγελματία ψυχοθεραπευτή», που υιοθετεί το πρόγραμμά μας. Σύμφωνα με αυτό το μοντέλο, οι ψυχοθεραπευτές πρέπει να έχουν κατάλληλα εκπαιδευτεί, ώστε να χρησιμοποιούν τις αρχές των ψυχολογικών θεωριών και των ευρημάτων των σχετικών ερευνών, κατά την άσκηση του ψυχοθεραπευτικού τους έργου. Με αυτόν το στόχο, ο Φάκελος Διπλωματικής, που ετοιμάζει ο/η κάθε εκπαιδευόμενος/η, περιλαμβάνει δύο εργασίες:
- Μία «Εργασία Προσωπικού Αναστοχασμού» (2000-3000 λέξεις), με τίτλο: «Η εξέλιξή μου σε Συνθετικό/ή Ψυχοθεραπευτή/ρια ή Συνθετικό Σύμβουλο Ψυχικής Υγείας».
- Μία «Ερευνητική Εργασία» πάνω σε ένα ψυχοθεραπευτικό θέμα ή σε ένα θέμα ψυχικής υγείας του ενδιαφέροντός του/της. Η μεθοδολογία για την υλοποίησή της μπορεί να είναι μία από τις παρακάτω εναλλακτικές ή συνδυασμός τους:
- Βιβλιογραφική, όπου γίνεται μια συστηματική ανασκόπηση και κριτική παρουσίαση των ερευνητικών δεδομένων στο θέμα επιλογής (8500-10000 λέξεις, χωρίς βιβλιογραφία και παραρτήματα),
- Ποιοτική, όπου μελετάται ένα θέμα με ποιοτική μεθοδολογία (π.χ., θεματική ανάλυση, ερμηνευτική φαινομενολογική ανάλυση κ.λπ.), στην οποία εμπεριέχεται και η βιβλιογραφική ανασκόπηση του θέματος (12500-15000 λέξεις, χωρίς βιβλιογραφία και παραρτήματα),
- Ποσοτική, όπου ερευνάται ένα θέμα με ποσοτική μεθοδολογία (σε μεγάλο σχετικά δείγμα με στατιστική ανάλυση των δεδομένων, μέσω του στατιστικού πακέτου SPSS), στην οποία εμπεριέχεται και η βιβλιογραφική ανασκόπηση του θέματος (10500-13000 λέξεις, χωρίς βιβλιογραφία και παραρτήματα).
- Κλινική μελέτη περίπτωσης, όπου μελετάται με συστηματικό τρόπο η περίπτωση ενός ή περισσοτέρων ατόμων (συνήθως μέχρι 10) με το ίδιο θέμα/πρόβλημα, που παρακολούθησε ψυχοθεραπευτικά ο εκπαιδευόμενος/η, για μεγάλο χρονικό διάστημα (12 τουλάχιστον συνεδρίες), στο πλαίσιο της Κλινικής Άσκησης. Η μεθοδολογία που ακολουθείται μπορεί να είναι ποσοτική (Single Subject Design) ή ποιοτική (Case Study) ή μεικτή (συνδυασμός ποσοτικής και ποιοτικής). Η έκτασή της μαζί με τη βιβλιογραφική ανασκόπηση του θέματος είναι 10500-15000 λέξεις (χωρίς βιβλιογραφία και παραρτήματα)
Οι δύο εργασίες που εμπεριέχονται στο φάκελο διπλωματικής υλοποιούνται υπό την επίβλεψη τριμελούς Συμβουλευτικής Επιτροπής, στην οποία συμμετέχουν ο/η επιβλέπων/ουσα και δύο ακόμη μέλη από τους διδάσκοντες του προγράμματος, ενώ ο σχεδιασμός των εργασιών γίνεται με ευθύνη και πρωτοβουλία του επιβλέποντα.
Οι εκπαιδευόμενοι/ες που επιλέγουν την 3ετή εκπαίδευση στη Συνθετική Συμβουλευτική Ψυχικής Υγείας, υλοποιούν βιβλιογραφική μόνο ερευνητική εργασία, έκτασης 7000-8500 λέξεων (χωρίς βιβλιογραφία και παραρτήματα).
Η έναρξη γίνεται κατά το 4ο έτος, ενώ απαραίτητη προϋπόθεση είναι η επιτυχής παρακολούθηση 15 τουλάχιστον μαθημάτων. Είναι σκόπιμο, ακολουθώντας την προβλεπόμενη διαδικασία, η εύρεση επιβλέποντα/ουσας να έχει ολοκληρωθεί, κατά τη διάρκεια του 3ου έτους, ώστε να υπάρχει ο κατάλληλος χρόνος προετοιμασίας.
Όταν το θέμα και η μεθοδολογία της ερευνητικής εργασίας είναι απαιτητικά, τότε με τη σύμφωνη γνώμη του επιβλέποντα/ουσας, αυτή μπορεί να γίνει σε συνεργασία περισσοτέρων εκπαιδευόμενων. Στην περίπτωση αυτή, θα πρέπει να είναι σαφής και διακριτή η συνεισφορά του κάθε εκπαιδευόμενου/ης σε κάθε ένα από τα στάδια ολοκλήρωσης της εργασίας και ο όγκος της μπορεί να είναι μεγαλύτερος. Μέγιστος χρόνος εκπόνησης της εργασίας είναι ένα έτος από την επίσημη ανάληψη του θέματος. Σε αιτιολογημένες περιπτώσεις, η διάρκεια μπορεί να παραταθεί για εύλογο χρονικό διάστημα.
Με την ολοκλήρωση του Φακέλου Διπλωματικής και με τη σύμφωνη γνώμη του επιβλέποντα, ο υποψήφιος παραδίδει αντίτυπο και στα δύο άλλα μέλη της συμβουλευτικής Επιτροπής, για τυχόν σχόλια επισημάνσεις και διορθώσεις. Όταν η Συμβουλευτική Επιτροπή κρίνει ότι οι εργασίες είναι έτοιμες, το κάθε μέλος ξεχωριστά τις βαθμολογεί συνολικά, σε μία κλίμακα από 0-10 με ελάχιστο βαθμό επιτυχίας το 5, και καταθέτει τη βαθμολογία του στη Γραμματεία του προγράμματος. Ο μέσος όρος της βαθμολογίας των τριών μελών αποτελεί τον τελικό βαθμό της διπλωματικής. Σε περίπτωση απόρριψης, ο/η εκπαιδευόμενος/η κάνει τις απαιτούμενες διορθώσεις, σύμφωνα με τα σχόλια της Συμβουλευτικής Επιτροπής και τον καταθέτει και πάλι στην επιτροπή. Σε δεύτερη απόρριψη, οι εργασίες επαναλαμβάνονται από την αρχή με την ίδια ή άλλη Συμβουλευτική Επιτροπή.
Για αναλυτικές πληροφορίες πατήστε στο παρακάτω: Οδηγός Φακέλου Διπλωματικής
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Εκπαιδευόμενοι/ες, με προηγούμενη σχετική εκπαίδευση/σπουδές στο χώρο της Ψυχοθεραπείας ή της Συμβουλευτικής, μπορούν να αιτηθούν την αναγνώριση των διδακτικών ενοτήτων, που έχουν ήδη ολοκληρώσει, σύμφωνα με το αναλυτικό περιεχόμενο της εκπαίδευσής τους.
Β. ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑΤΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΩΝ ΕΝΟΤΗΤΩΝ
Ψυχοθεραπευτικές Προσεγγίσεις & Θεωρίες Προσωπικότητας (36 ώρες - 1ο Έτος)
Σκοπός και στόχοι: Κατανόηση, εξοικείωση και σε βάθος κατανόηση των βασικών θεωρητικών πλαισίων που αφορούν την ανάπτυξη και τη δομή της προσωπικότητας, καθώς και των ψυχοθεραπευτικών μεθόδων και προσεγγίσεων που προκύπτουν από αυτές.
Με την ολοκλήρωση της ενότητας οι εκπαιδευόμενοι θα είναι σε θέση να γνωρίζουν τις βασικές αρχές και τη φιλοσοφία που διέπει την κάθε Ψυχοθεραπευτική Προσέγγιση ως προς το πως αντιλαμβάνεται τη δομή και τη λειτουργία της προσωπικότητας τα ψυχολογικά προβλήματα και τις ψυχικές διαταραχές, καθώς και το πως προσεγγίζει την ψυχοθεραπευτική τους αντιμετώπιση. Επιπρόσθετα οι εκπαιδευόμενοι ενθαρρύνονται να έχουν μια κριτική κατανόηση των διαφορετικών προσεγγίσεων. Τέλος θα γνωρίσουν περαιτέρω θεωρίες προσωπικότητας που επηρέασαν τη ψυχοθεραπευτική πράξη.
Περιεχόμενο: 1. Πολιτισμικές και ιστορικές ρίζες της Ψυχοθεραπείας, 2. Ψυχοθεραπευτικές θεωρίες: Ποικιλία και σύγκλιση, 3. Κοινοί θεραπευτικοί παράγοντες, 4. Θεραπευτική σχέση, 5. Ψυχοδυναμικές προσεγγίσεις, 6. Συμπεριφορική και Γνωστική-Συμπεριφορική προσέγγιση, 7. Προσωποκεντρική προσέγγιση, 8. Μορφολογική προσέγγιση, 9. Συστημική προσέγγιση, 10. Υπαρξιακή προσέγγιση, 11. Πολιτισμική – Πολυπολιτισμική προσέγγιση, 12. Θετική Ψυχολογία, 13. Συνθετική προσέγγιση.
Εργαστήριο Ι, ΙΙΙ: Στάση & Φιλοσοφία Ζωής του Ψυχοθεραπευτή Συνθετικής Προσέγγισης (48 ώρες - 1ο, 2ο Έτος)
Σκοπός και στόχοι: Καλλιέργεια της στάσης και της φιλοσοφίας ζωής που θα πρέπει να διέπει τον ψυχοθεραπευτή συνθετικής προσέγγισης και επιτρέπει την ουσιαστική και αυθεντική προσέγγιση του θεραπευόμενου και την ανάπτυξη της θεραπευτικής σχέσης.
Με την ολοκλήρωση της ενότητας οι εκπαιδευόμενοι θα έχουν καλλιεργήσει και αναπτύξει: α) τη στάση και τη φιλοσοφία ζωής τους και συγκεκριμένα εκείνα τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς τους, που είναι απαραίτητα για τη δημιουργία μιας ποιοτικής θεραπευτική σχέσης και β) την ψυχολογική τους σκέψη και μια συνθετική προσέγγιση των προβλημάτων του ανθρώπινου ψυχισμού.
Περιεχόμενο: 1. Στάση αποδοχής – Ζώνες αποδοχής, Έννοια διαφορετικότητας/ετερότητας, 2. Κατανόηση, 3. Φόντο-πλαίσιο ως παράγοντας νοηματοδότης μιας συμπεριφοράς, 4. Αναζήτηση ή αδιαφορία για τα κίνητρα, 5. Εγωκεντρικότητα, υποκειμενικότητα και αντικειμενικότητα, 6. Μοναδικότητα και μοναχικότητα, 7. Όρια – αξίες – αρχές, άκριτη εσωτερίκευση, 8. Δικαιοσύνη – δικαίωση, 9. Λόγοι πίσω από κάθε πράξη, 10. Απόλυτος/αξεπέραστος περιορισμός και απόλυτη δικαιολογία, 11. Προσωπικά αδιέξοδα και εγκλωβισμοί, 12. Αποδοχή και συμφωνία, 13. Σεβασμός του άλλου ως υπαρξιακής ολότητας, 14. Ομοιότητες – διαφορές, 15. Εξουσία θέσης – Πίστη στη σπουδαιότητά μας, 16. Σωστό και λάθος – Διλήμματα ζωής, 17. Ηδονιστική προσέγγιση, 18. Ματαίωση προσδοκιών – «Ψαλίδισμα» ονείρων, 19. Έννοια του «ελέγχου», 20. Το «τυφλό» της ανθρώπινης πορείας, 21. Αυθεντικότητα – ειλικρίνεια, 22. Καλός και κακός εαυτός, 23. Επιτήδευση και προσποίηση, 24. Πόσο «καλό» μπορεί να είναι το «κακό» και πόσο «κακό» μπορεί να είναι το «καλό»; 25. Η «ΑΛΗΘΕΙΑ» και η «αλήθεια μου», 26. Στόχος της ειλικρίνειας, 27. Το «πως» και το «πότε» της ειλικρίνειας, 28. Ενσυναίσθηση: Δυσκολία, στιγμιαία διάρκεια, 29. Γνωστική και συναισθηματική προσέγγιση ενσυναίσθησης, 30. Πολιτισμική και υπαρξιακή ενσυναίσθηση.
Συνθετική Ψυχοθεραπεία Ι, ΙΙ, ΙΙΙ (60 ώρες - 1ο, 2ο, 3ο Έτος)
Σκοπός και στόχοι: Κατανόηση των βασικών εννοιών και αρχών της Συνθετικής Ψυχοθεραπείας και καλλιέργεια ενός συνθετικού τρόπου σκέψης και προσέγγισης των ψυχολογικών προβλημάτων.
Με την ολοκλήρωση της ενότητας οι εκπαιδευόμενοι: α) θα κατανοήσουν πως διαμορφώθηκε και καθιερώθηκε, ιστορικά, η Συνθετική Προσέγγιση και θα γνωρίζουν σε βάθος τις βασικές έννοιες και αρχές της Συνθετικής Ψυχοθεραπείας και τις διαφορές μεταξύ της Συνθετικής Προσέγγισης και των υπόλοιπων Ψυχοθεραπευτικών Προσεγγίσεων, β) θα γνωρίσουν τους ορισμούς, τα εμπόδια και τις κριτικές της σύνθεσης, καθώς και τις βασικές τεχνικές που χρησιμοποιεί ο συνθετικός θεραπευτής, γ) θα εξοικειωθούν με τα κοινά στοιχεία ή αλλιώς τους κοινούς παράγοντες στις διάφορες μορφές/προσεγγίσεις ψυχοθεραπείας, καθώς και τους διαφορετικούς τρόπους θεραπευτικής σχέσης ή σχεσιακά στυλ.
Βασικός στόχος του μαθήματος είναι η εισαγωγή στα διαφορετικά είδη σύνθεσης και η αναλυτική μελέτη του βασικού μοντέλου θεωρητικής σύνθεσης, του Διαθεωτητικού Μοντέλου (ΤΤΜ)..
Τέλος στόχος είναι να αναπτύξουν οι εκπαιδευόμενοι το δικό τους προσωπικό συνθετικό μοντέλο, δίνοντας έμφαση στους κοινούς παράγοντες σε όλες τις Ψυχοθεραπευτικές Προσεγγίσεις, που θεωρούνται υπεύθυνοι για την αποτελεσματικότητά τους, καθώς και στη σύνθεση των τριών βασικών Προσεγγίσεων (Υπαρξιακής, Συστημικής και Πολιτισμικής) στις οποίες δίνεται έμφαση στην παρούσα εκπαίδευση.
Περιεχόμενο: 1. Η φιλοσοφία και οι αξίες της Συνθετικής Ψυχοθεραπείας, 2. Η ιστορία της σύνθεσης στην ψυχοθεραπεία, 3. Βασικές αρχές και ερευνητικά δεδομένα που στηρίζουν το συνθετικό μοντέλο, 4. Στάδια και φάσεις της θεραπευτικής διαδικασίας, 5. Κοινά στοιχεία στις διάφορες μορφές ψυχοθεραπείας, και κοινοί παράγοντες ως βάση της Συνθετικής Ψυχοθεραπείας, 6. Η αποτελεσματικότητα της ψυχοθεραπείας - Κίνημα συνθετικής ψυχοθεραπείας, 7. Μοντέλα και είδη σύνθεσης: α) Τεχνικός Εκλεκτικισµός (Eclectisism), β) Θεωρητική Σύνθεση (Theoretical Integration) ή Συµπληρωµατικότητα (Complementarity), γ) Αφοµοιωτική Σύνθεση (Assimilative Integration), δ) Κοινοί Παράγοντες (Common Factors), 8. Αναπτυξιακό - σχεσιακό μοντέλο σύνθεσης - Διαφορετικοί τρόποι θεραπευτικής σχέσης ή σχεσιακά στυλ, 9. Συνθετική Ψυχοθεραπεία: Ικανότητες και τρόποι εφαρμογής της Συνθετικής Ψυχοθεραπείας, ερευνητικά δεδομένα, ερωτήσεις αναστοχασμού για Συνθετική Ψυχοθεραπεία, 10. Η διαδικασία της Συνθετικής Ψυχοθεραπείας, 11. Διαθεωρητικό µοντέλο (TTM) των James O. Prochaska & Carlo C. DiClemente, 12. Προς μία σύνθεση υπαρξιακής, συστημικής και πολιτισμικής-πολυπολιτισμικής προσέγγισης.
Υπαρξιακή Ψυχοθεραπεία Ι, ΙΙ, ΙΙΙ (126 ώρες - 1ο, 2ο, 3ο Έτος)
Σκοπός και στόχοι: Η κατανόηση των ιδεών και της φιλοσοφίας της υπαρξιακής προσέγγισης. Η καλλιέργεια όσο γίνεται ενός κριτικού τρόπου σκέψης, όπως συνάδει με το υπαρξιακό μοντέλο στη θεραπεία και η σταδιακή με το τι σημαίνει σκέφτομαι, ζω και δουλεύω υπαρξιακά.
Η καλύτερη επαφή των εκπαιδευόμενων με τον εαυτό τους, η απόκτηση μεγαλύτερη επίγνωση του πώς υπάρχουν και σχετίζονται, η εξάσκηση των ικανοτήτων της παρατήρησης, της συνειδητότητας, της έκθεσης και του ρίσκου ως σημαντικά θεραπευτικά εργαλεία
Η επαφή των εκπαιδευόμενων με τις βασικές αρχές τις υπαρξιακής ψυχοθεραπείας, αλλά και με τη φιλοσοφία και την ποικιλομορφία των θεραπευτικών πρακτικών της κάθε σχολής.
Περιεχόμενο: 1. Φιλοσοφικό υπόβαθρο υπαρξιακής προσέγγισης, βασικές έννοιες και ιδέες, βασικοί φιλόσοφοι - Ασκήσεις. 2. Φιλοσοφικό υπόβαθρο υπαρξιακής προσέγγισης (συνέχεια), εισαγωγή στη Φαινομενολογία (Husserl, Heidegger) - Ασκήσεις, 3. Σύνδεση υπαρξισμού με ψυχοθεραπεία, ρεύματα και σχολές, Daseinsanalysis και θεραπεία εστιασμένη στο Νόημα - Λογοθεραπεία – Ασκήσεις, 4. Ο R. D. Laing και το κίνημα της αντι-ψυχιατρικής, κριτική θεώρηση του DSM και της «ψυχικής ασθένειας» - Ασκήσεις, 5. Βρετανική σχολή: Υπαρξιακή – φαινομενολογική προσέγγιση (Van Deurzen, Spinelli) - Ασκήσεις, 6. Αμερικανική σχολή: Υπαρξιακή – ανθρωπιστική προσέγγιση – Ασκήσεις, 7. Υπαρξιακή θεραπευτική πρακτική. Μελέτη περίπτωσης, εποπτική επεξεργασία και βιωματικές ασκήσεις, 8. Rollo May και Υπαρξιακή - ανθρωπιστική θεραπευτική πρακτική, 9. Rollo May και έννοια της θέλησης, 10. James Bugental. Η έννοια της παρουσίας και η θεραπευτική διαδικασία, 11. Irvin Yalom και υπαρξιακή θεραπευτική πρακτική, 12. Υπαρξιακή ανθρωπιστική ψυχοθεραπεία και ιατρικό μοντέλο, 13. Κirk Schneider: Ανθρωπιστική συνθετική ψυχοθεραπεία, 14. Βασικές αρχές και φάσεις της υπαρξιακής ψυχοθεραπείας και σε βάθος μελέτη του υπαρξιακού-φαινομενολογικού μοντέλου του Ernesto Spinelli, 15. Υπαρξιακά θέματα και ανησυχίες, σύμφωνα με τη φαινομενολογική προσέγγιση του Ernesto Spinelli, Κοσμικεύειν και κοσμοθεώρηση (worlding και wordview), 16. Πρώτη φάση της θεραπείας (Spinelli), συν-δημιουργώντας τον θεραπευτικό κόσμο, 17. Αντίληψη των αντικειμένων, εξάσκηση σε δεξιότητες και θεραπευτικά εργαλεία. Role playing, 18. Δεύτερη φάση της θεραπείας (Spinelli), συγκατοικώντας στον θεραπευτικό κόσμο, 19. Αντίληψη των άλλων, εξάσκηση σε δεξιότητες και θεραπευτικά εργαλεία, role playing, 20. Διερεύνηση της κοσμοθεώρησης του θεραπευόμενου, αντίληψη του εαυτού, 21. Τρίτη φάση της θεραπείας (Spinelli), κλείνοντας τον θεραπευτικό κόσμο, 22. Υπαρξιακή και φαινομενολογική κριτική της θεραπείας, εξάσκηση σε δεξιότητες και θεραπευτικά εργαλεία, role playing.
Συστημική Ψυχοθεραπεία Ι, ΙΙ, ΙΙΙ (144 ώρες - 1ο, 2ο, 3ο Έτος)
Σκοπός και στόχοι: Ουσιαστική κατανόηση των βασικών εννοιών και αρχών της Συστημικής Ψυχοθεραπευτικής Προσέγγισης και καλλιέργεια ενός συστημικού τρόπου σκέψης και αντίληψης των ψυχολογικών προβλημάτων, καθώς και της συστημικής δυναμικής αλληλεπίδρασης που διέπει τις ανθρώπινες σχέσεις.
Με την ολοκλήρωση της ενότητας οι εκπαιδευόμενοι θα έχουν: α) πλήρως αντιληφθεί και κατανοήσει σε βάθος τη συστημική οπτική στην πολυπλοκότητα και τη δυναμική αλληλεξάρτηση που χαρακτηρίζει τις ανθρώπινες σχέσεις. Το ψυχολογικό πρόβλημα ενός ατόμου γίνεται πλέον αντιληπτό ως το σύμπτωμα ενός ευρύτερου συστήματος που νοσεί. β) εξοικειωθεί με τις έννοιες, την ορολογία, τις σχολές και τις τεχνικές τους, κατά την πρώτη και δεύτερη φάση εξέλιξης της Συστημικής Ψυχοθεραπείας. γ) εξοικειωθεί με τη θεωρία του Κοινωνικού Κονστρουξιονισμού και τις προσεγγίσεις που αναπτύχθηκαν στην Συστημική θεραπεία μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο.
Περιεχόμενο: 1. Ιστορία Συστημικής Θεραπείας, 2. Α΄ Κυβερνητική - Η οικογένεια ως σύστημα, 3. G.Bateson – Θεωρία Επικοινωνίας – Διπλός Δεσμός, 4. P. Watzlawick: Θεωρία της Επικοινωνίας, 5. Θεωρία του M. Bowen, 6. Δομική Σχολή, 7. Στρατηγική Σχολή κ.λπ., 8. Ιστορικό πλαίσιο εμφάνισης και εξέλιξης της Συστημικής Θεραπείας, 9. Υποκειμενική κατασκευή της πραγματικότητας - Eξέλιξη της επιστημονικής σκέψης, 10. Ο Kονστρουκτιβισμός στην Οικογενειακή Θεραπεία, 11. Φάσεις ζωής της oικογένειας, 12. Η ομάδα ως σύστημα, 13. Ερωτήσεις παρέμβασης, 14. Σχολή του Μιλάνου, 15. Βραχείες θεραπείες εστιασμένες στη λύση, 16. Συναρμογές και συνηχήσεις – M.Elkaim, 17. Κοινωνικός Κονστρουξιονισμός, 18. Επίδραση στη θεραπεία, 19. Διαλογικότητα και συν-κατασκευή της πραγματικότητας στη σχέση, 20. Η έννοια του αναστοχασμού, 21. Θεραπεία ζεύγους, 22. Ομαδική Θεραπεία, 23. Συνεργατική προσέγγιση, 24. Αφηγηματικές θεραπείες, 25. Καταξιωτική Προσέγγιση.
Πολιτισμική/ Πολυπολιτισμική Ψυχοθεραπεία Ι, ΙΙ, ΙΙΙ, ΙV (100 ώρες - 1ο, 2ο, 3ο, 4ο Έτος)
Σκοπός και στόχοι: Κατανόηση των βασικών εννοιών και αρχών της Πολιτισμικής και Πολυπολιτισμικής Προσέγγισης στην Συμβουλευτική και την Ψυχοθεραπεία (ΠΠΣΨ) και ανάπτυξη ενός πολιτισμικού και πολυπολιτισμικού τρόπου σκέψης και προσέγγισης των ψυχολογικών προβλημάτων.
Με την ολοκλήρωση της ενότητας οι εκπαιδευόμενοι: α) θα μπορούν να δουν μέσα από ένα πολιτισμικό πρίσμα τις ανθρώπινες σχέσεις και τα ψυχολογικά προβλήματα, β) θα είναι σε θέση να επιδεικνύουν εμπράκτως αποδοχή της διαφορετικότητας και πολιτισμική ενσυναίσθηση στην κλινική θεραπευτική πράξη για θέματα, όπως φυλή, φύλο, ηλικία, σεξουαλικός προσανατολισμός, τρίτη ηλικία, αναπηρία, κ.λπ., γ) θα μπορούν να αντιληφθούν τον ρόλο των πολιτισμικών επιρροών στη διαμόρφωση της ταυτότητας του ατόμου με διαφορετικό πολιτισμικό υπόβαθρο, δ) θα είναι εξοικειωμένοι με τα χαρακτηριστικά του/της πολιτισμικά επαρκούς Συμβούλου: Ενημερότητα, γνώσεις, δεξιότητες, έννοια του «προνομίου», επίδραση της θρησκείας/πνευματικότητας και της κοινωνικής τάξης στη θεραπευτική διαδικασία, ε) θα έχουν πλήρως κατανοήσει την έννοια των διασταυρούμενων ταυτοτήτων (intersectionality) και τη σημασία της στην ΠΠΣΨ.
Τέλος έμφαση δίνεται στις έμφυλες ταυτότητες, στη σεξουαλικότητα και στην αποπαθολογιοποίησή τους, την Queer Theory, την ομόφυλη και queer σεξουαλικότητα, την επιβεβαιωτική προσέγγιση στην κλινική πράξη και σημαντικά θέματα για την ΠΠΣΨ όπως: Ταυτότητα Φύλου, φυλομετάβαση, διαγενεακότητα και διαθεματικότητα (ΛΟΑΤΚΙ+ παιδιά, έφηβοι, ηλικιωμένα άτομα,, σχολικό περιβάλλον/εκφοβισμός, HIV+, ΛΟΑΤΚΙ+ γονεϊκότητα κ.α.).
Περιεχόμενο: 1. Ιστορική εξέλιξη της Πολιτισμικής Προσέγγισης στην Ψυχοθεραπεία, 2. Οριοθετήσεις, 3. Έννοια του πολιτισμικού υπόβαθρου, της κουλτούρας και της κοσμοθεωρίας (worldview), 4. Κοινωνικο-πολιτικό πλαίσιο της πολιτισμικής-πολυπολιτισμικής συμβουλευτικής και ψυχοθεραπείας, 5. Βαθύτερες/καλυμμένες όψεις της κουλτούρας, 6. Έκδηλες όψεις της κουλτούρας, 7. Πολιτισμική ταυτότητα, 8. Πολιτισμική–πολυπολιτισμική ενσυναίσθηση, 9. Πολιτισμικά και πολυπολιτισμικά ευαίσθητη συμβουλευτική/ ψυχοθεραπεία, 10. Πολιτισμική/πολυπολιτισμική επάρκεια και ζητήματα δεοντολογίας στην πολιτισμική και πολυπολιτισμική θεραπευτική και συμβουλευτική παρέμβαση, 11. Βασικές δεξιότητες στην πολυπολιτισμική θεραπευτική και συμβουλευτική παρέμβαση, 12. Πολιτισμική ενσυναίσθηση: ορισμός, διαστάσεις, τρόποι έκφρασης, σημαντικότητα για το θεραπευτικό έργο και τεχνικές εφαρμογής της στην κλινική πράξη, 13. ΠΠΣΨ σε πολιτισμικά διαφορετικά άτομα: Ψυχοκοινωνικές ανάγκες και πολιτισμικές διαφορές (γλώσσα, συναισθήματα, αξίες, σχέσεις εξουσίας θεραπευτή-θεραπευόμενου), 14. Έννοια του πολιτισμικού εγκλεισμού ως εμπόδιο στην ΠΠΣΨ, 15. Διαμόρφωση του εαυτού σε διαφορετικά πολιτισμικά πλαίσια και οι επιπτώσεις στην συμπεριφορά, ατομικισμός/συλλογικότητα, 16. Ανεξάρτητη και αλληλοεξαρτώμενη κατασκευή Εαυτού, 17. Ρόλος πολιτισμικών αξιών σε αυτοεκτίμηση, ικανοποίηση από την ζωή, συναισθήματα, κίνητρα, γνωστικές διεργασίες, επικοινωνία, κοινωνική στήριξη, διομαδική αλληλεπίδραση, 18. Εφαρμοσμένα μοντέλα και κλινικές πρακτικές στην ΠΠΣΨ - Διαπολιτισμική αξιολόγηση και έρευνα, κριτική παραδοσιακών μοντέλων ψυχοθεραπείας υπό ένα πολυπολιτισμικό πρίσμα, 19. Βασικές θεωρητικές προσεγγίσεις και εφαρμοσμένα μοντέλα ΠΠΣΨ, βασικές πρακτικές στην παροχή ψυχολογικών υπηρεσιών σε πολιτισμικά διαφορετικά άτομα, 20. Κλινικές και συμβουλευτικές δεξιότητες στη θεραπευτική σχέση στην ΠΠΣΨ, 21. Ψυχικό τραύμα, ψυχική ανθεκτικότητα και μετατραυματική ανάπτυξη στην ΠΠΣΨ, 22. Ψυχαναλυτική/ψυχοδυναμική κατανόηση της προσφυγικής εμπειρίας, 23. Μετανάστευση και προσαρμογή – Οικογενειακές σχέσεις 1ης και 2ης γενιάς: Επιπολιτισμός και τακτικές επιπολιτισμού, επιπολιτισμικό στρες, προσαρμογή, εθνική ταυτότητα, 24. Παράγοντες που δυσχεραίνουν την προσαρμογή και επιτείνουν το επιπολιτισμικό στρες, μετανάστες 2ης γενιάς, ψυχική ευαλωτότητα και ανθεκτικότητα σε παιδιά μεταναστών, σχολική προσαρμογή, 25. Κρίση της οικογένειας κατά την μετανάστευση, οικογενειακές σχέσεις μεταναστών, επιπολιτισμικό κενό και συγκρουσιακές πολιτισμικές αξίες, σχέση γονέων/ζευγαριού και επιβαρυντικοί παράγοντες, μελέτες περίπτωσης, 26. Φαινομενολογία και διάγνωση ψυχικής ασθένειας σε διαφορετικά πολιτισμικά πλαίσια, σχετικισμός και οικουμενικότητα προσδιορισμού του «φυσιολογικού», 27. Ρόλος του πολιτισμού και της προσωπικότητας του θεραπευτή στην διάγνωση, 28. Επιπολασμός διαταραχών σε διαφορετικά πολιτισμικά πλαίσια, κεντρικά και περιφερικά συμπτώματα διαταραχών (κατάθλιψη, αγχώδεις διαταραχές, σχιζοφρένεια, αυτοκτονία, διαταραχές προσωπικότητας, πολιτισμικά ψυχοσύνδρομα, 29. Μοντέλα ψυχοθεραπείας σε διαφορετικά πολιτισμικά πλαίσια, κοινοί θεραπευτικοί παράγοντες, παρουσίαση κλινικών περιστατικών/μελέτες περίπτωσης, 30. Συμβουλευτική και κοινωνική τάξη, εξουσία και προνόμιο, μοντέλα, επίπτωση στην ψυχική υγεία, 31. Έννοια του προνομίου και σχέση με τη συμβουλευτική, μελέτη περίπτωσης. 32. ΠΠΣΨ σε άτομα με αναπηρία, 33. ΠΠΣΨ και τρίτη ηλικία (γήρανση στην Ελλάδα, σχέση πολιτισμού και γήρανσης, υπάρχοντα μοντέλα – κριτική, 34. Ζητήματα διαπολιτισμικής γεροντολογικής συμβουλευτικής. Μελέτη περίπτωσης, 35. Θρησκεία και πνευματικότητα στην ΠΠΣΨ: Ορισμοί, κλινική αξιολόγηση, κλινικές πρακτικές - Μελέτη περίπτωσης, 36. Διασταυρούμενες ταυτότητες (intersectionality)/ διαθεματικότητα/ κομβικότητα/, μοντέλο παροχής πολιτισμικά ευαίσθητης συμβουλευτικής RESPECTFUL - Μελέτη περιπτώσεων, 37. Έμφυλες ταυτότητες και σεξουαλικότητα, ΛΟΑΤΚΙ+ ορολογίες, ορισμοί και ιστορία αποπαθολογιοποίησης, 38. Queer Theory, διεπιστημονική συνεργασία, 39. Ομόφυλη και queer σεξουαλικότητα – μεταβίβαση και αντιμεταβίβαση στην κλινική πράξη – Το παράδειγμα του HIV και οι επιπτώσεις του, 40. Κοινοτική Κλινική Ψυχολογία, Διακρίσεις, minority stress και ΛΟΑΤΚΙ+ 41. Affirmative, τρανς ταυτότητες και καλές πρακτικές σε σχολείο και οικογένεια, 42. Υποστήριξη γονέων και οικογένειας ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων/εφήβων, ΛΟΑΤΚΙ+ γονείς/άτομα που θέλουν να γίνουν γονείς, ΛΟΑΤΚΙ+ και σχολείο, 43. Ειδικά θέματα: Διαδικασία coming out, ταυτότητα φύλου, φυλομετάβαση και καλές πρακτικές, τρανς παιδιά και έφηβοι, HIV+ (οροθετικότητα), chemsex, 44. Διαθεματικότητα, κατευθύνσεις για κλινική εργασία με ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα.
Εργαστήριο ΙΙ, ΙV, V: Ψυχοθεραπευτικές Τεχνικές Συνθετικής Προσέγγισης (78 ώρες - 1ο, 2ο, 3ο Έτος)
Σκοπός και στόχοι: Εκμάθηση βασικών ψυχοθεραπευτικών δεξιοτήτων και τεχνικών Συνθετικής Προσέγγισης.
Με την ολοκλήρωση της ενότητας οι εκπαιδευόμενοι θα έχουν γνωρίσει και απολύτως κατανοήσει τόσο σε θεωρητικό όσο και σε πρακτικό επίπεδο τις βασικές ψυχοθεραπευτικές δεξιότητες που είναι απαραίτητες για τη δημιουργία μιας ποιοτικής ψυχοθεραπευτικής σχέσης μεταξύ θεραπευτή και θεραπευόμενου, καθώς και τις βασικές ψυχοθεραπευτικές τεχνικές παρέμβασης.
Περιεχόμενο: 1. Χώρος Ψυχοθεραπείας, 2. Κράτημα σημειώσεων – Μαγνητοφώνηση – Βιντεοσκόπηση συνεδριών, 3. Συμπεριφορές που πρέπει να αποφεύγονται, 4. Έναρξη συνεδρίας, 5. Γλώσσα επικοινωνίας – Σιωπή, 6. Μη λεκτική επικοινωνία στην ψυχοθεραπευτική διαδικασία, βλεμματική επαφή, συντονισμός τόνου φωνής, κάθισμα στην καρέκλα, ζωτικός χώρος, γλώσσα σώματος, 7. Ανοικτές – κλειστές ερωτήσεις, 8. Απόσπαση παραδείγματος, 9. Ελάχιστη ενθάρρυνση, 10. Παράφραση, 11. Ανίχνευση και αντανάκλαση συναισθήματος, 12. Περίληψη, 13. Εστίαση, 14. Αντίσταση, 15. Μεταβίβαση – αντιμεταβίβαση, 16. Ανίχνευση και αντανάκλαση νοήματος, 17. Υποαντανάκλαση, 18. Αντιμετώπιση, 19. Καθοδηγήσεις, 20. Ανατροφοδότηση, 21. Αυτοαποκάλυψη, 22. Λογικές συνέπειες, 23. Αναπλαισίωση, 24. Ερμηνεία, 25. Παράδοξη πρόθεση, 26. Προσωποποίηση, 27. Τεχνική της «άδειας καρέκλας», 28. Σύνθεση ψυχοθεραπευτικών τεχνικών.
Ομαδική Ψυχοθεραπεία (36 ώρες - 4ο Έτος)
Σκοπός και στόχοι: Σκοπός του μαθήματος είναι οι εκπαιδευόμενοι, σε θεωρητικό και βιωματικό επίπεδο, να μπορέσουν να αναπτύξουν θεωρητική σκέψη, τεχνικές και δεξιότητες ομαδικού ψυχοθεραπευτή, κατανοώντας: α) ότι «Η ανθρώπινη κατάσταση είναι αυτή της πληθυντικότητας…, β) το γεγονός είναι ότι οι άνθρωποι, όχι ο άνθρωπος, ζουν στη γη και κατοικούν τον κόσμο, γ) ότι η ανθρώπινη ζωή αρχίζει και συνεχίζεται στην πληθυντικότητα και ποτέ δεν υπήρξε με όρους ενικότητας» (Hanna Arendt, 1958).
Με την ολοκλήρωση της ενότητας οι εκπαιδευόμενοι θα έχουν γνωρίσει και απολύτως κατανοήσει τόσο σε θεωρητικό όσο και σε βιωματικό επίπεδο σε τι συνίσταται μια ψυχοθεραπευτική ομαδική διαδικασία και διεργασία: α) Πώς οργανώνεται, εξελίσσεται στον χρόνο γ) Πώς δρα θεραπευτικά (δυσλειτουργικά φαινόμενα, «παγίδες», “Do and Don’ts” σε θεραπευτικό επίπεδο), δ) Ποια η χρησιμότητά της στην κλινική πρακτική, ε) Ομαδικά φαινόμενα, στ) Το Άτομο στην Ομαδική Ψυχοθεραπεία, ζ) Οι ρόλοι, η) Εξάσκηση στον ρόλο του θεραπευτή, θ) Ανάπτυξη δεξιοτήτων παρεμβάσεων, θεραπευτικών στρατηγικών και στάσεων σε ομαδικό ψυχοθεραπευτικό πλαίσιο, ι) Εκπαίδευση σε μεθόδους αξιολόγησης των αποτελεσμάτων της ψυχοθεραπείας, κ) Θέματα δεοντολογίας.
Περιεχόμενο: 1. Γιατί ομάδα; δυναμική ομάδων, διεργασία ομάδας, 2. Η έννοια της Θεραπείας, η έννοια της Ψυχοθεραπείας, ψυχική υγεία και φυσιολογικότητα, 3. Ατομική ή ομαδική; επιδέξιοι διαπροσωπικά αυτάρκεις και ενδοσκοπικοί, 4. Είδη ομαδικής ψυχοθεραπείας, ψυχοσεξουαλική ανάπτυξη, αναπτυξιακές θεωρίες, αναπτυξιακή θεωρία του Δεσμού (Attachment Theory, Bowlby), Donald Winnicott, 5. Systems Centered Therapy- SCT, Yvonne Agazarian, ομαδική ψυχοθεραπεία και Διαπροσωπική Νευροβιολογία, Group Analysis, Ανοιχτός Διάλογος, 6. Είδη/μέγεθος και στάδια εξέλιξης της ομάδας, θεραπευτικοί παράγοντες, 7. Διαπροσωπική μάθηση, συνεκτικότητα ομάδας, 8. O θεραπευτής- στόχοι, το έργο του θεραπευτή, ο ρόλος του ομαδικού θεραπευτή, 9. Οι ρόλοι στο ομαδικό σχετίζεσθαι, οι υποομάδες στη δυναμική των ομάδων, η θεραπευτική σχέση, φαινόμενα δυσλειτουργίας ομάδων, 10. Επιλογή θεραπευόμενων, σύνθεση θεραπευτικών ομάδων, 1η συνέντευξη-επιλογή μελών, αρχική συνεννόηση, 11. Θεραπευτικές τεχνικές στη συμβουλευτική ομάδων, 12. Ομάδες θεραπείας/«προσωπικής ανάπτυξης», Ομάδες ψυχο-εκπαίδευσης και ομάδες απόκτησης δεξιοτήτων, 13. Ομάδες χρόνιων ασθενών, Ομάδες ατόμων με ειδικές ανάγκες, Ομάδες και Τρίτη Ηλικία, 14. Συμβουλευτική ομάδων στο σχολικό περιβάλλον, Διαδικτυακές Ομάδες Συμβουλευτικής, 15. Ομάδες παιδιών και εφήβων, Oμάδες και Τρίτη Ηλικία, Ομάδες Balint, 16. Ομάδες που λειτουργούν καλά για ένα χρονικὸ διάστημα, αλλά ξαφνικά εκτροχιάζονται, 17. Θεραπευόμενοι που μονοπωλούν τις συνεδρίες με θυμό, μομφές, ακατάπαυστη ομιλία και διαταράσσουν τη συζήτηση, 18. Θεραπευόμενοι που προσβάλλουν την επάρκεια του θεραπευτή, 19. Θεραπευόμενοι που διακόπτουν τη θεραπεία απότομα, 20. Ομάδες που από τη ζωντάνια καταλήγουν σε τέλμα, 21. Θάνατος ενός μέλους της ομάδας, κ.λπ., 22. Ζητήματα ηθικής και δεοντολογίας στην ομαδική συμβουλευτική, 23. Παράλληλη ατομική και ομαδική θεραπεία, τήρηση αρχείων ομαδικής θεραπείας, 24. Εποπτεία και προσωπική ψυχοθεραπεία, 25. Πέρα από την τεχνική - συνεχιζόμενη εκπαίδευση, 26. Αυτοσχεδιασμός βάσει γνώσης και εμπειρίας.
Εργαστήριο VΙ: Συνθετική Προσέγγιση των Ψυχικών Διαταραχών: (50 ώρες - 4ο Έτος)
Σκοπός και στόχοι: Στο πλαίσιο της συνθετικής προσέγγισης, το συγκεκριμένο εργαστήριο αποσκοπεί στην σφαιρική κατανόηση και αντιμετώπιση των ψυχικών διαταραχών στην πράξη, μέσα από τη συστημική, την υπαρξιακή, την πολιτισμική και την γνωσιακή-συμπεριφορική προσέγγιση. Εξειδικευμένοι εκπαιδευτές των παραπάνω προσεγγίσεων, αναπτύσσουν θεωρητικά και πρακτικά την ψυχοθεραπευτική προσέγγισή τους, ως προς την ίδια κάθε φορά διαταραχή, ώστε οι εκπαιδευόμενοι να αναπτύξουν μια συνθετική ολιστική ματιά στον τρόπο που κατανοούν και αντιμετωπίζουν ψυχοθεραπευτικά τη συγκεκριμένη κάθε φορά ψυχική διαταραχή.
Περιεχόμενο: 1. Αγχώδεις Διαταραχές και Κατάθλιψη: α) Συστημική Προσέγγιση: Κατανόηση και αντιμετώπιση της κατάθλιψης και του άγχους από το συστημικό θεραπευτή, συνθετική αξιοποίηση συστημικών εργαλείων και τεχνικών άλλων προσεγγίσεων που έχουν φανεί αποτελεσματικά σε ανάλογες περιπτώσεις – Μελέτες περίπτωσης, β) Υπαρξιακή Προσέγγιση: Παρουσίαση στην πράξη του πως μπορεί ένας υπαρξιακός θεραπευτής μπορεί να δουλέψει με περιστατικά που εντάσσονται στα πλαίσια των αγχωδών διαταραχών και της κατάθλιψης, συζήτηση για το πως αξιοποιούμε συνθετικά εργαλεία και τεχνικές άλλων προσεγγίσεων, αλλά και τη διαφορετική στάση του υπαρξιακού θεραπευτή σε σχέση για το πως αντιλαμβάνεται τη συμπτωματολογία – Μελέτες περίπτωσης, γ) Γνωσιακή – Συμπεριφορική Προσέγγιση: Επιστημονική θεώρηση αναφορικά με την κλινική της γνωσιακής-συμπεριφορικής οπτικής στην αντιμετώπιση και θεραπεία των αγχωδών διαταραχών και της κατάθλιψης (Αξ. I), εξοικείωση με τη θεραπευτική διαδικασία, τη δόμηση της θεραπείας και το θεραπευτικό σχεδιασμό σύμφωνα με το συγκεκριμένο μοντέλο, εκμάθηση βασικών τεχνικών του μοντέλου που μπορούν να συμπεριληφθούν σε θεραπείες άλλων προσεγγίσεων, ώστε να βελτιστοποιηθούν τα θεραπευτικά αποτελέσματα – Μελέτες περίπτωσης,
2. Ψυχοσωματικές Διαταραχές: α) Βασικές έννοιες και βιοϊατρικό υπόδειγμα, προφίλ προσωπικότητας ψυχοσωματικών ασθενών, β) Οργάνωση ψυχοθεραπευτικής παρέμβασης, γ) Προσέγγιση του ασθενή στη θεραπεία και παρουσίαση κλινικών παραδειγμάτων, δ) Διαχείριση αντίστασης και υποτροπής, τεχνικές κινητοποίησης και στάδια αλλαγής στην ασθένεια (διαθεωρητικό μοντέλο αλλαγής της συμπεριφοράς), ε) Ψυχοθεραπευτικές παρεμβάσεις σε ιατρικά πλαίσια, Βραχείες προσεγγίσεις εστιασμένες στη λύση (solution focused), στ) Εκπαίδευση του ασθενή, ώστε να θέτει αποτελεσματικούς στόχους υγείας και να εφαρμόζει γνωστικά μοντέλα για την επίτευξή τους, ζ) Διαχείριση της απώλειας, η) Βελτίωση της αυτοδιαχείρισης των χρόνιων οργανικών παθήσεων, με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής – Μελέτες περίπτωσης,
3. Ψυχωσικές Διαταραχές: α) Εξέταση του πεδίου των Ψυχωσικών Διαταραχών, όπως αυτό αναπτύσσεται μέσα από το πρίσμα της ψυχιατρικής και να αναστοχασμός πάνω σε αυτό αξιοποιώντας τη συστημική σκέψη και οπτική, β) Διερεύνηση μίας επιστημολογίας που περισσότερο στοχεύει στην ανάπτυξη ενός διαλόγου, στην διατύπωση ερωτήσεων, στην αξιοποίηση του προσωπικού και συλλογικού βιώματος, και στην ανάδυση του αντιλόγου μέσα από βιωματική εργασία, αξιοποίηση της τέχνης και εργασία πάνω σε περιστατικά, γ) Υπαρξιακές και πολιτισμικές πτυχές στην κατανόηση και αντιμετώπιση των ψυχωσικών διαταραχών, δ) Διάλογος και πιθανή μετακίνηση σε θέσεις, γνώσεις και ρόλους, ώστε και να συζητηθούν τα δύσκολα, αυτά που φοβόμαστε, τα όρια μας ως θεραπευτές/ριες ατομικά, αλλά και συλλογικά, ε) Ανάπτυξη διαλόγου, όπου, σεβόμενοι τη φάση της ομάδας και τη διεργασία της, διερευνάται το κοινωνικοπολιτικό, το οικογενειακό και το πολιτισμικό πλαίσιο που συντελεί σε αυτό που, τελικά εκφράζεται ως ψυχωσική διαταραχή, στ) Κατανόηση της πλευρά του θεραπευτή και της δυσκολίας του, αλλά και της πλευράς του ανθρώπου με βιωμένη εμπειρία, ώστε να βοηθηθεί η δημιουργία γόνιμων και υποστηρικτικών σχέσεων μεταξύ συναδέρφων για την απόκτηση εφοδίων για μια πιο ΄΄σφαιρική΄΄ ματιά, ζ) Αντιμετώπιση από τον ψυχοθεραπευτή των ψυχωσικών συμπτωμάτων ενός ατόμου που παρακολουθείται ψυχιατρικά και λαμβάνει ενδεχομένως φαρμακευτική αγωγή – Μελέτες περίπτωσης,
4. Συνθετική Προσέγγιση Περιστατικών: α) Παρουσίαση περιστατικών και συζήτηση συνθετικής αντιμετώπισής τους από ψυχοθεραπευτές/ριες διαφορετικών προσεγγίσεων, β) Παρουσίαση του ιστορικού της κάθε περίπτωσης, ανάπτυξη των σημαντικών σημείων και του σκεπτικού προσέγγισης του περιστατικού, από τους παριστάμενους ψυχοθεραπευτές/ριες, σύμφωνα με την προσέγγισή τους, γ) Ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των ψυχοθεραπευτών/ριών, ως προς μια πιο συνθετική, σφαιρική και ολιστική κατανόηση και αντιμετώπιση της κάθε περίπτωσης.
Εργαστήριο VII: Τεχνικές Συστημικής Θεραπείας (21 ώρες - 4ο Έτος)
Σκοπός και στόχοι: Το συγκεκριμένο εργαστηριακό μάθημα αποσκοπεί στην συνολική ανασκόπηση, πρακτική εξάσκηση και εφαρμογή όλων των συστημικών τεχνικών που έχουν δει οι εκπαιδευόμενοι καθ’ όλη τη διάρκεια των σπουδών τους στο πρόγραμμα.
Με την ολοκλήρωση της ενότητας οι εκπαιδευόμενοι/ες θα έχουν μια πλήρη άποψη όλων των συστημικών τεχνικών, πότε – πως – για ποιο λόγο και σε ποιες περιπτώσεις χρησιμοποιούνται, ενώ θα τις έχουν πλήρως κατακτήσει μέσα από την πρακτική εξάσκηση και εφαρμογή τους εντός του εργαστηρίου.
Περιεχόμενο: 1. Σύντομη ανασκόπηση των Βασικών Συστημικών αρχών και Στάσεων: α) διεύρυνση επιλογών, β) διαμόρφωση υποθέσεων, κυκλικότητα, γ) ουδετερότητα/περιέργεια, δ) σεβασμός στον άνθρωπο/αμφισβήτηση ιδεών, ε) η θεραπεία ως ερέθισμα, στ) προσανατολισμός στον πελάτη και στα αποθέματά του, 2. Πηγές πληροφοριών, τρόποι παρουσίασής τους και παραπομπές, 3. Τεχνικές Συστημικής και πρακτική εξάσκηση: α) Χρησιμότητα των τεχνικών και επιλεκτική χρήση τους, β) Συστημικές ερωτήσεις (κυκλικές και τα είδη τους, ειδικές μορφές κυκλικών ερωτήσεων, αρχικές και τελικές ερωτήσεις), γ) Αναπλαισίωση, δ) Παιχνίδι ρόλων, ε) Μιλώντας με τη φωνή του άλλου, στ) Τεχνική μαγικού ραβδιού, ζ) Παράδοξη εντολή, η) Τεχνική άδειας καρέκλας, θ) Εξωτερίκευση και ανασυγγραφή προβλήματος, ι) Η γραφή στη θεραπεία, κ) Εντοπισμός και διαχείριση τριγώνων, 4. Συνέντευξη λήψης ιστορικού (Intake).
Εργαστήριο VIII: Συνθετική Προσέγγιση στην Υπαρξιακή Ψυχοθεραπεία (41 ώρες - 4ο Έτος)
Σκοπός και στόχοι: Στο μάθημα αυτό: α) θα διερευνηθεί σε βάθος η Υπαρξιακή - Ανθρωπιστική προσέγγιση της ψυχοθεραπείας κυρίως από το πρίσμα του James Bugental, μέντορας και συνεργάτης των Kirk Schneider, Rollo May και Irvin Yalom και β) θα μελετηθεί το θεωρητικό υπόβαθρο της Υπαρξιακής - Ανθρωπιστικής ψυχοθεραπείας, όπως και οι φάσεις της ψυχοθεραπείας, δημιουργώντας έναν συνθετικό «χάρτη» της προσέγγισης
Με την ολοκλήρωση της ενότητα οι εκπαιδευόμενοι/ες θα γνωρίζουν μια σειρά προχωρημένων υπαρξιακών ψυχοθεραπευτικών δεξιοτήτων και τεχνικών, μέσω βιωματικών ασκήσεων και οπτικοακουστικού υλικού.
Περιεχόμενο: 1. Ο προορισμός της ψυχοθεραπείας, 2. Προσαρμογή με στόχο την ανακούφιση του πόνου, της αγωνίας, του άγχους, των εντάσεων και συγκρούσεων, και την δυσκολία που κουβαλάει η ενοχή, 3. Ενίσχυση της ικανότητας της ανταπόκρισης σε δύσκολες καταστάσεις και ενδυνάμωση, 4. Βελτίωση και ανανέωση της αυτοαντίληψης και της εικόνας του εαυτού, 5. Εξέλιξη και ανάπτυξη του εαυτού, 6. Επεξεργασία των αντιστάσεων και η αποδοχή των υπαρξιακών περιορισμών, 7. Υπέρβαση του εαυτού, 8. Τι φέρνει ο θεραπευόμενος στη θεραπεία; 9. Η διαδικασία της ψυχοθεραπείας – Σημαντικές δεξιότητες, 10. Η Προθετικότητα, 11. Η παρουσία, 12. Η ανοιχτή στάση προς τη διερεύνηση και τον αναστοχασμό, 13. Επιτρέποντας την επαφή με την ουσία, 14. Εστίαση στην ουσία της δυσκολίας, 15. Η διερεύνηση και η προσδοκία της ανακάλυψης, 16. Αντιμετωπίζοντας τις αντιστάσεις, 17. Η ψυχοθεραπεία ως τέχνη και ως τεχνική: Η ανάπτυξη των δεξιοτήτων που απαρτίζουν την επιστημονική βάση της ψυχοθεραπείας, 18. Η παρουσία. Η έννοια του εδώ και τώρα, 19. Η παρουσία του θεραπευόμενου, 20. Θέματα δεοντολογίας.
Εργαστήριο IΧ: Διαγνωστική Κλινική Συνέντευξη για Ψυχικές Διαταραχές (24 ώρες - 4ο Έτος)
Σκοπός και στόχοι: Σκοπός του μαθήματος είναι η γνωριμία και η εξοικείωση του εκπαιδευόμενου με ένα αξιόπιστο διαγνωστικό εργαλείο, το SCID-5, για την αξιολόγηση των ψυχικών διαταραχών, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιήσει στην κλινική πράξη και να αποτελέσει ουσιαστικό οδηγό στην θεραπευτική του προσέγγιση.
Οι SCID-5 δομημένες συνεντεύξεις του DSM-5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorder – Fifth Edition), τόσο για τις Μείζονες Ψυχιατρικές Διαταραχές [Structured Clinical Interview for DSM-5® Disorders—Clinician Version (SCID-5-CV)], όσο και για τις Διαταραχές Προσωπικότητας [Structured Clinical Interview for DSM-5® Personality Disorders (SCID-5-PD)], θεωρούνται τα περισσότερο αξιόπιστα ψυχομετρικά εργαλεία για τον προσδιορισμό της ύπαρξης ή απουσίας των διαγνώσεων που προτείνει το DSM-5, όπως αυτές οριοθετούνται με βάση τα συμπτώματα και το χρονικό τους πλαίσιο.
Στην κλινική πράξη μπορεί να χρησιμοποιηθούν για διαγνώσεις μεγαλύτερης δυσκολίας ή και για διαφοροδιαγνώσεις, που προϋποθέτουν την εφαρμογή έγκυρων και αξιόπιστων διαγνωστικών κριτηρίων, στοιχείων που εξασφαλίζονται από το SCID-5, μέσα στα πλαίσια του DSM-5.
Περιεχόμενο: 1. Εισαγωγή, περιγραφή, σημαντικότητα του διαγνωστικού εργαλείου αξιολόγησης SCID-5, 2. Εκπαίδευση στο SCID-5-CV, όπου γίνεται εμπεριστατωμένη αξιολόγηση με βάση το σύνολο των κριτηρίων του DSM-5, στις παρακάτω 10 αυτόνομες διαγνωστικές ενότητες: α) Επεισόδια Διάθεσης και Επίμονη Καταθλιπτική Διαταραχή, β) Ψυχωτικά και Συναφή Συμπτώματα, γ) Διαφορική Διάγνωση Ψυχωτικών Διαταραχών, δ) Διαφορική Διάγνωση Διαταραχών Διάθεσης, ε) Διαταραχές Χρήσης Ουσιών, στ) Αγχώδεις Διαταραχές, ζ) Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή και Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες, η) Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής / Υπερκινητικότητας, θ) Ανίχνευση για Άλλες Παρούσες Διαταραχές, ι) Διαταραχή Προσαρμογής. (περιγραφή της συνέντευξης στις 10 Κλινικές ενότητες των Μειζόνων Ψυχικών Διαταραχών, όπως αυτές προσδιορίζονται από το DSM-5), 3. Μελέτες περιπτώσεων και εκμάθηση χορήγησης της συνέντευξης του SCID-5-CV, 4. Εκπαίδευση στο SCID-5-PD (περιγραφή της συνέντευξης στις 10 μορφές Διαταραχών Προσωπικότητας, όπως αυτές προσδιορίζονται από το DSM-5: α) Ομάδα Α’: Παρανοειδής, Σχιζοτυπική, Σχιζοειδική, β) Ομάδα Β’: Ιστριονική, Ναρκισσιστική, Μεθοριακή, Αντικοινωνική, γ) Ομάδα Γ’: Αποφευκτική, Εξαρτητική, Ιδεοψυχαναγκαστική) καθώς και την Άλλως Προσδιοριζόμενη Διαταραχή Προσωπικότητας, 5. Μελέτες περιπτώσεων και εκμάθηση χορήγησης της συνέντευξης του SCID-5-PD.
Εργαστήριο Χ: Συνθετική Προσέγγιση της Θεραπείας Σχημάτων (18 ώρες - 4ο Έτος)
Σκοπός και στόχοι: Eφαρμογή της Θεραπείας Σχημάτων στην αντιμετώπιση ψυχολογικών δυσκολιών και προβλημάτων.
Με την ολοκλήρωση της ενότητας οι εκπαιδευόμενοι θα έχουν γνωρίσει και κατανοήσει το μοντέλο της Θεραπείας Σχημάτων σε θεωρητικό, πρακτικό και βιωματικό επίπεδο, καθώς και τις βασικές τεχνικές παρέμβασης που χρησιμοποιούνται σε αυτό το μοντέλο.
Περιεχόμενο: 1. Θεμελιακές έννοιες του μοντέλου της Θεραπείας Σχημάτων, όπως αυτό κατανοεί τη ψυχοπαθολογία και ορίζει τη θεραπευτική προσέγγιση, 2. Ένα μοντέλο που συνδυάζει ψυχοδυναμικά στοιχεία, τη δομή της γνωστικής-συμπεριφορικής θεραπείας και τεχνικές Gestalt, 3. Δυσλειτουργικά σχήματα, μηχανισμοί αντιμετώπισής τους και τρόποι λειτουργίας θεραπευόμενων, 4. Θεραπευτική αντιμετώπιση χαρακτηρολογικών ασθενών με όρους θεραπείας σχημάτων, παρουσίαση ενός λειτουργικού τρόπου δόμησης των ενεργειών που ακολουθούνται κατά την οργάνωση της θεραπευτικής παρέμβασης, 5. Εκπαίδευση σε βιωματικές τεχνικές και βασικά γνωστικά εργαλεία που οι εκπαιδευόμενοι μπορούν να προσαρμόσουν στο δικό τους συνθετικό μοντέλο, 6. Αναστοχασμός εκπαιδευόμενων γύρω από τη θεραπευτική σχέση και πώς μπορεί να λειτουργήσει ως μοχλός αλλαγής, καθώς και την επιπλέον εκπαίδευσή τους σε βιωματικές τεχνικές.
Κλινική Άσκηση Ι, ΙΙ, ΙΙΙ: Προπαρασκευαστική (100 ώρες - 1ο, 2ο, 3ο Έτος)
Σκοπός και στόχοι: Εφαρμογή σε πρακτικό επίπεδο των ψυχοθεραπευτικών δεξιοτήτων και τεχνικών που διδάσκονται κατά το 1ο, 2ο και 3ο έτος, μέσα από συνεδρίες προσομοίωσης.
Οι εκπαιδευόμενοι μέσα σε ένα ασφαλές και προστατευμένο περιβάλλον τόσο για τους ίδιους όσο και για τα άτομα που συμμετέχουν, κάνουν συνεδρίες προσομοίωσης, αλλά και κάποιες πραγματικές συνεδρίες, με εποπτεία, ώστε να βάλουν σε εφαρμογή τις τεχνικές που διδάχτηκαν. Με την ολοκλήρωση της, επιτυγχάνεται η πλήρης κατάκτηση των τεχνικών.
Περιεχόμενο: 1. Στο πλαίσιο της Προπαρασκευαστικής Κλινικής άσκησης Ι, ΙΙ και ΙΙΙ οι εκπαιδευόμενοι κάνουν δύο τύπους συνεδριών: α) Συνεδρίες προσομοίωσης των με άτομα χωρίς ψυχολογικά προβλήματα. Οι συνεδρίες βιντεοσκοπούνται και εστιάζουν κάθε φορά στην εφαρμογή μιας συγκεκριμένης ψυχοθεραπευτικής τεχνικής και β) Συνεδρίες με άτομα που έχουν διάφορες ανησυχίες και ήπιες δυσκολίες προσαρμογής που βιντεοσκοπούνται και εστιάζουν στην εφαρμογή μιας συγκεκριμένης τεχνικής, 2. Οι δεξιότητες και οι τεχνικές στις οποίες ασκούνται οι εκπαιδευόμενοι είναι: α) Μη λεκτική επικοινωνία στην ψυχοθεραπευτική διαδικασία, βλεμματική επαφή, συντονισμός τόνου φωνής, κάθισμα στην καρέκλα, ζωτικός χώρος, γλώσσα σώματος, β) Ανοικτές – κλειστές ερωτήσεις, γ) Απόσπαση παραδείγματος, δ) Ελάχιστη ενθάρρυνση, ε) Παράφραση, στ) Ανίχνευση και αντανάκλαση συναισθήματος, ζ) Περίληψη, η) Εστίαση, θ) Αντίσταση και αξιοποίησή της, ι) Μεταβίβαση – αντιμεταβίβαση και αξιοποίησή τους, κ) Ανίχνευση και αντανάκλαση νοήματος, λ) Υποαντανάκλαση, μ) Αντιμετώπιση, ν) Καθοδηγήσεις, ξ) Ανατροφοδότηση, ο) Αυτοαποκάλυψη, π) Λογικές συνέπειες, ρ) Αναπλαισίωση, σ) Ερμηνεία, τ) Παράδοξη πρόθεση, υ) Προσωποποίηση, φ) Τεχνική της «άδειας καρέκλας», χ) Σύνθεση ψυχοθεραπευτικών τεχνικών.
Κλινική Άσκηση ΙV, V: Στο Πεδίο (600 ώρες - 3ο, 4ο Έτος)
Σκοπός και στόχοι: Η Κλινική Άσκηση στο Πεδίο αποσκοπεί στην εφαρμογή σε πρακτικό επίπεδο, με εποπτεία, όλων των γνώσεων στη Συνθετική Ψυχοθεραπεία, που έχουν αποκτήσει οι εκπαιδευόμενοι κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσής τους, σε πραγματικούς πελάτες που αντιμετωπίζουν ψυχολογικές δυσκολίες και προβλήματα.
Με την ολοκλήρωση της, αναμένεται οι εκπαιδευόμενοι να έχουν αναπτύξει και να μπορούν να εφαρμόσουν στην πράξη την δική τους προσωπική σύνθεση της Συστημικής, της Υπαρξιακής και της Πολιτισμικής-Πολυπολιτισμικής Προσέγγισης, προκειμένου να βοηθήσουν ψυχοθεραπευτικά έναν πελάτη.
Περιεχόμενο: 1. Ένα μέρος (300 ώρες) της Κλινικής Άσκησης στο Πεδίο γίνεται υποχρεωτικά σε πλαίσιο, όπου ασκείται η ψυχοθεραπεία και η συμβουλευτική, ενώ οι υπόλοιπες 300 ώρες μπορεί να γίνουν σε συνδυασμό των παρακάτω επιλογών: α) σε πλαίσιο, β) με συμμετοχή σε συνεδρίες ως παρατηρητής που γίνονται από πιστοποιημένο/η ψυχοθεραπευτή (τρίτη καρέκλα) και γ) με ατομικούς πελάτες/ασθενείς ή με οικογένειες ή με ομάδες, 2. Το πρώτο διάστημα της Κλινικής Άσκησης στο Πεδίο αφιερώνεται οπωσδήποτε στην εξοικείωση των εκπαιδευόμενων με το πλαίσιο του φορέα και στην παρατήρηση των ψυχοθεραπευτικών/ συμβουλευτικών διαδικασιών και της συνολικής λειτουργίας του πλαισίου, 3. Μετά το πρώτο διάστημα εξοικείωσης, οι εκπαιδευόμενοι/ες αναλαμβάνουν συνεδρίες συνθετικής ψυχοθεραπείας/ συμβουλευτικής με άτομα που αντιμετωπίζουν ψυχολογικές δυσκολίες και προβλήματα, με ατομική και ομαδική εποπτεία από επαγγελματίες ψυχοθεραπευτές. Συνολικά θα πρέπει να κάνουν 200 ώρες συνεδριών με πελάτες.
Εποπτεία Κλινικής Άσκησης Ι, ΙΙ, ΙΙΙ: Προπαρασκευαστική (62 ώρες - 1ο, 2ο, 3ο Έτος)
Σκοπός και στόχοι: Εμπέδωση και βελτίωση της εφαρμογής των ψυχοθεραπευτικών τεχνικών και δεξιοτήτων μέσα από εποπτεία και προσωπική ανατροφοδότηση έμπειρων ψυχοθεραπευτών.
Με την ολοκλήρωση της ενότητας οι εκπαιδευόμενοι θα έχουν τελειοποιήσει τον τρόπο με τον οποίο εφαρμόζουν στην πράξη τις ψυχοθεραπευτικές τεχνικές και δεξιότητες που διδάχτηκαν. Η εποπτεία γίνεται από έμπειρους θεραπευτές με δύο τρόπους: α) μέσω ατομικής γραπτής προσωπικής ανατροφοδότησης επί των βιντεοσκοπημένων συνεδριών και των εργασιών που γίνονται επί αυτών των συνεδριών από τους εκπαιδευόμενους και β) μέσω ομαδικής εποπτείας, όπου οι εκπαιδευόμενοι φέρνουν τα περιστατικά τους προς συζήτηση.
Περιεχόμενο: 1. Ατομική γραπτή ανατροφοδότηση από έμπειρους ψυχοθεραπευτές ξεχωριστά για την κάθε βιντεοσκοπημένη συνεδρία των εκπαιδευόμενων (26 ώρες/εκπαιδευόμενο). Η ανατροφοδότηση γίνεται σε τρία επίπεδα και συγκεκριμένα ως προς: α) την αρτιότητα της εφαρμογής της διδαχθείσας ψυχοθεραπευτικής τεχνικής, β) το πόσο καλά έχουν αντιληφθεί, στην πράξη, το τι είναι η θεραπευτική διαδικασία, και γ) το πως στέκονται ως θεραπευτές στην όλη συνεδρία, 2. Ομαδική εποπτεία στο Πανεπιστήμιο (36 ώρες): α) επί των περιστατικών που φέρνουν οι εκπαιδευόμενοι, όπου δίνεται σε όλους η δυνατότητα να επωφεληθούν από την εποπτική συζήτηση και την ανατροφοδότηση που γίνεται όχι μόνο στα δικά τους περιστατικά, αλλά και σε αυτά των υπολοίπων συνεκπαιδευόμενών τους και β) επί των περιστατικών που φέρνουν οι επόπτες από την ψυχοθεραπευτική τους εμπειρία.
Εποπτεία Κλινικής Άσκησης ΙV, V: Στο Πεδίο (138 ώρες - 3ο, 4ο Έτος)
Σκοπός και στόχοι: Η ατομική και ομαδική εποπτεία της κλινικής άσκησης στο πεδίο από έμπειρους θεραπευτές, αποσκοπεί στο να βοηθήσει τους εκπαιδευόμενους να εμπεδώσουν και να εφαρμόσουν πρακτικά, σε πραγματικούς πελάτες με ψυχολογικές δυσκολίες και προβλήματα, όλες τις γνώσεις Συνθετικής Ψυχοθεραπείας, που έχουν αποκτήσει κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσής τους.
Ο στόχος της εποπτείας είναι διττός: α) να γίνει ανατροφοδότηση και να δοθούν κατευθύνσεις για τη διαχείριση και την αντιμετώπιση των συγκεκριμένων περιστατικών, που φέρνουν οι εκπαιδευόμενοι/ες στην εποπτεία και β) να βοηθηθούν, ως αρχάριοι, να δουν τις δικές τους προβολές και τα δικά τους «τυφλά» σημεία, που συσκοτίζουν και εμποδίζουν την ορθή αντίληψη και κατανόηση της ιστορίας, των αναγκών και των δεδομένων που φέρνει ο κάθε πελάτης στην θεραπεία.
Περιεχόμενο: 1. Ατομική Εποπτεία (30 ώρες): Προσωπική συζήτηση με έμπειρο θεραπευτή, ανά τακτά διαστήματα, επί των περιστατικών που έχει αναλάβει ο κάθε εκπαιδευόμενος, όπου: α) συζητιούνται τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κάθε περίπτωσης και δίνονται κατευθύνσεις σε σχέση με το αίτημα και τις ψυχολογικές δυσκολίες του κάθε άτομου και β) βλέπει τον εαυτό του στην όλη διαδικασία και πως μπορεί, χωρίς να το συνειδητοποιεί, να προβάλει δικά του θέματα στον θεραπευόμενο και άθελά του να παραποιεί και να αντιλαμβάνεται λανθασμένα, τα δεδομένα της προσωπικής του ιστορίας.
2. Ομαδική Εποπτεία (108 ώρες): Συζήτηση, ανάλυση και ανατροφοδότηση, σε όλη την ομάδα, από έμπειρους ψυχοθεραπευτές, επί των περιστατικών που φέρνουν οι εκπαιδευόμενοι από τις συνεδρίες τους με πραγματικούς πελάτες που αντιμετωπίζουν ψυχολογικές δυσκολίες και προβλήματα.
Η ομαδική εποπτεία γίνεται στο Πανεπιστήμιο, από δύο ταυτόχρονα θεραπευτές διαφορετικής προσέγγισης (συστημικής, υπαρξιακής), ώστε οι εκπαιδευόμενοι να βλέπουν στην πράξη την διαφορετική ματιά του κάθε θεραπευτή, σύμφωνα με την προσέγγισή του. Αυτό βοηθά πολύ, καθώς οι εκπαιδευόμενοι βλέπουν στην πράξη, πως γίνεται η σύνθεση, ενώ ενθαρρύνονται να προχωρήσουν οι ίδιοι, σταδιακά, στη δική τους σύνθεση, αναπτύσσοντας ο καθένας/μία τους το δικό του/της προσωπικό εξελισσόμενο μοντέλο Συνθετικής Ψυχοθεραπείας.
Προσωπική Ανάπτυξη Ι, ΙΙ, ΙΙΙ, ΙV – Ατομική/ Ομαδική Ψυχοθεραπεία (250 ώρες - 1ο, 2ο, 3ο, 4ο Έτος)
Σκοπός και στόχοι: Η Προσωπική Ανάπτυξη αποσκοπεί στο να αναγνωρίσουν οι εκπαιδευόμενοι και να διαχειριστούν δικά τους θέματα και προσωπικά τους προβλήματα και δυσκολίες. Στόχος είναι να βοηθηθούν στην ανάπτυξη της αυτογνωσία τους, συνειδητοποιώντας τόσο τα δυνατά και θετικά στοιχεία της προσωπικότητάς τους όσο κυρίως τις αδυναμίες και τα ευαίσθητα/ευάλωτα σημεία τους.
Με την ολοκλήρωση της προσωπικής ανάπτυξης, οι εκπαιδευόμενοι θα έχουν βελτιώσει σημαντικά την αυτογνωσία τους, ως προς τις ψυχολογικές δυσκολίες και τα προβλήματα που οι ίδιοι αντιμετωπίζουν, καθώς και ως προς τις αιτίες που τα προκάλεσαν. Στόχος είναι το ξεπέρασμα και η αντιμετώπιση τους, καθώς επίσης και η διαχείριση ή/και η συμφιλίωση–συνύπαρξη με αυτά τα προβλήματα. Αυτή η διαδικασία είναι απολύτως απαραίτητη, ώστε ο ψυχοθεραπευτής να γίνει ουσιαστικός και αποτελεσματικός στο ρόλο του, καθώς είναι δύσκολο να βοηθήσει ένα άλλο άτομο στην πορεία ζωής του, αν ο ίδιος δεν έχει πρώτα αναγνωρίσει και διαχειριστεί τα δικά του προσωπικά προβλήματα και δυσκολίες.
Περιεχόμενο: Η προσωπική ανάπτυξη των εκπαιδευόμενων γίνεται από έμπειρους/ες πιστοποιημένους/ες ψυχοθεραπευτές/ριες, μέσω: α) ατομικής θεραπείας και β) ομαδικής θεραπείας. Έχει συνολική διάρκεια 250 ωρών και γίνεται σε μία από τις προσεγγίσεις του προγράμματος (Συνθετική, Συστημική, Υπαρξιακή, Πολιτισμική-Πολυπολιτισμική).
Η ατομική θεραπεία μπορεί να κυμαίνεται μεταξύ 40 ωρών το ελάχιστο και 80 ωρών το ανώτερο. Προηγείται της ομαδικής θεραπείας και γίνεται, σύμφωνα με τη διάρκειά της, κατά τα 2 πρώτα έτη της εκπαίδευσης. Η ομαδική θεραπεία ακολουθεί την ατομική με τις υπόλοιπες ώρες, μέχρι τη συμπλήρωση των 250 ωρών. Επίσης, η προσωπική ανάπτυξη ενισχύεται μέσω βιβλιοθεραπείας, με επιλεγμένα βιβλία που προτείνονται στους εκπαιδευόμενους.
Για την ατομική τους θεραπεία, οι εκπαιδευόμενοι μπορούν να επιλέξουν τον/την θεραπευτή/ριά τους από τη λίστα των εγκεκριμένων πιστοποιημένων θεραπευτών/συνεργατών του Προγράμματος ή μπορεί να προτείνουν άλλο/η θεραπευτή/ρια της προτίμησής τους, εφόσον καλύπτει τις προϋποθέσεις που θέτει το Πρόγραμμα (πιστοποίηση και πλήρη 4ετη εκπαίδευση).
Διπλωματική (Φάκελος Διπλωματικής) (4ο Έτος)
Σκοπός και στόχοι: Η ολοκλήρωση του «Φακέλου Διπλωματικής» αποσκοπεί στην προώθηση του μοντέλου του «επιστήμονα – επαγγελματία ψυχοθεραπευτή». Στόχος είναι οι εκπαιδευόμενοι, ως μέλλοντες ψυχοθεραπευτές, να είναι κατάλληλα εκπαιδευμένοι, ώστε να χρησιμοποιούν τις αρχές των ψυχολογικών θεωριών και των ευρημάτων των σχετικών ερευνών, κατά την άσκηση του ψυχοθεραπευτικού τους έργου.
Περιεχόμενο: Ο Φάκελος Διπλωματικής περιλαμβάνει δύο εργασίες: α) Μία «Εργασία Προσωπικού Αναστοχασμού» (2000-3000 λέξεις), με τίτλο: «Η εξέλιξή μου σε Συνθετικό Ψυχοθεραπευτή ή Συνθετικό Σύμβουλο Ψυχικής Υγείας» και β) Μία «Ερευνητική Εργασία» έκτασης 8500-15000 λέξεων (σύμφωνα με την ακολουθούμενη μεθοδολογία) για 4ετή εκπαίδευση ή 7000-8500 λέξεων για 3ετή εκπαίδευση, πάνω σε ένα ψυχοθεραπευτικό θέμα ή σε ένα θέμα ψυχικής υγείας. Η μεθοδολογία που ακολουθείται για την υλοποίησή της μπορεί να είναι βιβλιογραφική, ποιοτική, ποσοτική ή κλινική μελέτη περίπτωσης.
Διαδικασία: Ο «Φάκελος Διπλωματικής» εκπονείται κατά το 3ο ή 4ο έτος της εκπαίδευσής, σύμφωνα με το αν επιλεγεί η Συνθετική Ψυχοθεραπεία ή τη Συνθετική Συμβουλευτική Ψυχικής Υγείας, αντίστοιχα. Οι δύο εργασίες που εμπεριέχονται στο φάκελο διπλωματικής υλοποιούνται υπό την επίβλεψη τριμελούς Συμβουλευτικής Επιτροπής (επιβλέπων και δύο ακόμη μέλος). Μέγιστος χρόνος εκπόνησης της εργασίας είναι ένα έτος από την επίσημη ανάληψη του θέματος, ενώ σε αιτιολογημένες περιπτώσεις, η διάρκεια μπορεί να παραταθεί για εύλογο χρονικό διάστημα.
Με την ολοκλήρωση του Φακέλου Διπλωματικής, οι δύο εργασίες αξιολογούνται από την τριμελή Συμβουλευτική Επιτροπή και ο βαθμός κατατίθεται στη γραμματεία του προγράμματος.
ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ Ι, ΙΙ, ΙΙΙ, ΙV (1ο, 2ο, 3ο, 4ο Έτος)
Στο πλαίσιο του Προγράμματος οργανώνονται εξειδικευμένα «Σεμινάρια Ψυχοθεραπείας», από Έλληνες ή αλλοδαπούς επιστήμονες και ερευνητές σε ειδικά θέματα και συγκεκριμένους πληθυσμούς, που παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον από ψυχοθεραπευτική άποψη. Τα σεμινάρια αποσκοπούν στην παροχή εξειδικευμένων ψυχοθεραπευτικών γνώσεων, είναι υποχρεωτικής παρακολούθησης, οι εκπαιδευόμενοι αξιολογούνται και έχουν κατά κύριο λόγο εφαρμοσμένο–εργαστηριακό χαρακτήρα, εκτός από αυτά της Ψυχοπαθολογίας, της Αναπτυξιακής και της Κοινωνικής Ψυχολογίας που είναι κυρίως θεωρητικά. Τα σεμινάρια, που προσφέρονται σε κάθε 4ετή κύκλο λειτουργίας του προγράμματος είναι τα ακόλουθα:
1. Ψυχοπαθολογία (36 ώρες - 1ο Έτος)
Σκοπός και στόχοι: Το σεμινάριο της Ψυχοπαθολογίας, βασιζόμενο στις κατευθύνσεις της πιο σύγχρονης ταξινόμησης των ψυχικών διαταραχών από την Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία (DSM-5), στοχεύει να δώσει στους σπουδαστές βασικές γνώσεις σχετικά με τις ψυχικές διαταραχές.
Με την ολοκλήρωση της ενότητας οι εκπαιδευόμενοι, γνωρίζοντας βασικά στοιχεία για τις παραπάνω κλινικές οντότητες, θα μπορέσουν να χρησιμοποιήσουν τις γνώσεις αυτές στην ψυχοθεραπευτική πράξη, εκτιμώντας σωστότερα την προσωπικότητα και την ψυχική κατάσταση των ατόμων που θα ζητήσουν τις υπηρεσίες τους.
Περιεχόμενο: 1. Διάγνωση των ψυχικών διαταραχών, 2. Ταξινομικά συστήματα ψυχικών διαταραχών, 3. Περιγραφή κλινικής εικόνας και παρουσίαση περιστατικών στις παρακάτω ενότητες ψυχικών διαταραχών, 4. Νευροαναπτυξιακές Διαταραχές, 5. Αγχώδεις Διαταραχές, 6. Ιδεοψυχαναγκαστικές Διαταραχές, 7. Διαταραχές Συνδεόμενες με το Τραύμα, 8. Διπολικές και Συνδεόμενες Διαταραχές, 9. Καταθλιπτικές Διαταραχές, 10. Διαταραχές Προσωπικότητας, 11. Σεξουαλικές Διαταραχές, 12. Φάσμα Σχιζοφρένειας και Άλλες Ψυχωσικές Διαταραχές.
2. Αναπτυξιακή Ψυχολογία (30 ώρες, 2ο Έτος)
Σκοπός και στόχοι: Το σεμινάριο της Αναπτυξιακής Ψυχολογίας αποσκοπεί στην γνώση και κατανόηση των βασικών ζητημάτων της σωματικής, γνωστικής, κοινωνικής και συναισθηματικής ανάπτυξης του ανθρώπου, κατά την ενδομήτρια, την πρώτη και μέση παιδική ηλικία, την εφηβεία, την πρώιμη, μέση και ύστερη ενήλικη ζωής και μέχρι το τέλος της. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη σημασία των πρώιμων εμπειριών στη μετέπειτα ανάπτυξη. Σε σχέση με το συγκεκριμένο πρόγραμμα θα συζητηθούν θέματα αναπτυξιακής ψυχοπαθολογίας και η αντιμετώπισή τους.
Περιεχόμενο: 1. Ορισμός και βασικές έννοιες Αναπτυξιακής Ψυχολογίας, 2. Προσεγγίσεις Αναπτυξιακής Ψυχολογίας (Ψυχοδυναμική, Πολυπολιτισμική, Συμπεριφορική, Γνωστική, Ανθρωπιστική, Κοινωνικοπολιτισμική, Βιοοικολογική κ.τ.λ.), 3. Θεωρίες σταδίων και Μοντέλα Αναπτυξιακής Ψυχολογίας σε αντιστοίχηση με τις ως άνω προσεγγίσεις (π.χ. Piaget για γνωστική, Freud και Erickson για ψυχοδυναμική κ.τ.λ.), 4. Εξέταση σωματικής, αισθητηριακής, γνωστικής, κοινωνικής ανάπτυξης στα ηλικιακά στάδια της ζωής (από την σύλληψη έως την Τρίτη ηλικία), 5. Προκλήσεις και ζητήματα ανάλογα με την εκάστοτε ηλικιακή κατηγορία (π.χ. διαζύγιο γονέων ή κακομεταχείριση και επιπτώσεις του τραύματος στην ψυχική υγεία του παιδιού, γεροντική κατάθλιψη και νευρογνωστικές διαταραχές κατά την Τρίτη ηλικία, προκλήσεις της αναδυόμενης ενηλικίωσης κατά την πρώιμη ενήλικη ζωή), 6. Αναπτυξιακά ψυχολογικά προβλήματα βρεφών, νηπίων, παιδιών και εφήβων (π.χ. αυτισμός, νοητική υστέρηση, ανασφαλής προσκόλληση, νυχτερινή ενούρηση, παιδική ψύχωση, παιδική κατάθλιψη, μαθησιακές διαταραχές, ΔΕΠΥ, αγχώδεις διαταραχές, αντικοινωνική συμπεριφορά), 7. Ψυχομετρικά εργαλεία και Ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις για την διάγνωση και διαχείριση των αναπτυξιακών διαταραχών αντίστοιχα, 8. Παρεμβάσεις σε τάξεις ή σε γονείς για ενίσχυση συναισθηματικής νοημοσύνης, ψυχικής ανθεκτικότητας ή για περιορισμό της επιθετικότητας.
3. Κοινωνική Ψυχολογία (30 ώρες, 2ο Έτος)
Σκοπός και στόχοι: Σκοπός του σεμιναρίου είναι σε σύντομο χρόνο οι εκπαιδευόμενοι/ες να αποκτήσουν επαρκή εποπτεία της Κοινωνικής Ψυχολογίας, να κατανοήσουν τις θεματικές και τα ζητήματα στα οποία ενσκήπτει και τις οπτικές διασύνδεσης του ατόμου και του κοινωνικού πεδίου ως αλληλεπιδρώσες και διαπλεκόμενες πραγματικότητες.
Με την ολοκλήρωση της ενότητας οι εκπαιδευόμενοι/ες θα έχουν: α) αναπτύξει μια κοινωνιοψυχολογική ματιά που θα ενισχύσει τη φαρέτρα τους ως θεραπεύτριες/τές με τις κοινωνικές δυναμικές που υπεισέρχονται στη θεραπευτική διαδικασία και τις θεραπευτικές ανάγκες, με κριτική στάση απέναντι σε ψυχολογιοποιητικές και στιγματιστικές πρακτικές, β) χρήσιμα εργαλεία από το πεδίο της κοινωνικής ψυχολογίας για την κατανόηση των πτυχών διασύνδεσης των ψυχολογικών φαινομένων στα κλινικά και ψυχοθεραπευτικά πλαίσια με τις παραμέτρους του κοινωνικού πεδίου.
Περιεχόμενο: 1. Κομβικές έννοιες, βασικοί στοχαστές και προσανατολισμοί στην Κοινωνική Ψυχολογία, 2. Κοινωνική νόηση κοινωνική ταυτότητα και διομαδικές σχέσεις, 3. Θεωρίες στερεοτυποποίησης, στερεότυπα και προκαταλήψεις, 4. Κοινωνικές στάσεις και θεωρίες κοινωνικών αποδόσεων, 5. Έρευνα & θεωρίες στις κοινωνικές αναπαραστάσεις, 6. Έρευνα & θεωρίες κοινωνικής επιρροής και επίπεδα ανάλυσης στην Κοινωνική Ψυχολογία, 7. Πλειονοτικές και μειονοτικές δυναμικές κοινωνικής επιρροής και κοινωνικές αναπαραστάσεις της πραγματικότητας, 8. Πολυεπίπεδες διεργασίες που περιβάλλουν το υποκείμενο ως ατομικότητα και κοινωνικό δράστη και πως υπεισέρχονται στο ψυχοθεραπευτικό πλαίσιο.
4. Ανάλυση Συμπεριφοράς με Έμφαση στον Αυτισμό (6 ώρες – 1ο Έτος)
Σκοπός και στόχοι: Το σεμινάριο της «Ανάλυση Συμπεριφοράς με Έμφαση στον Αυτισμό» αποσκοπεί στην γνώση και κατανόηση των βασικών θεμάτων που αντιμετωπίζουν τα άτομα με Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος, από την βρεφική ηλικία έως και την ενηλικίωση, καθώς και στην παρουσίαση του Συστημικού Συμπεριφορικού-Αναλυτικού Μοντέλου παρέμβασης.
Περιεχόμενο: 1. Εισαγωγή στα βασικά χαρακτηριστικά, τα επιδημιολογικά στοιχεία, τα αίτια και την πρόγνωση της ΔΑΦ, 2. Εισαγωγή στις παρεμβάσεις που προσφέρονται για παιδιά με ΔΑΦ, 3. Συστημικό Συμπεριφορικό-Αναλυτικό Μοντέλο παρέμβασης και αιτιολόγηση της αποτελεσματικότητάς τους μέσα από την σχετική βιβλιογραφία, 4. Κάλυψη όλου του εύρους των αναγκών των ατόμων με ΔΑΦ από την βρεφική ηλικία έως και την ενηλικίωση, 5. Βιωματικές ασκήσεις που αποσκοπούν στην εξοικείωση με το μοντέλο και τις εφαρμογές του στη ΔΑΦ.
5. Ασυνόδευτοι Ανήλικοι Πρόσφυγες (12 ώρες – 1ο Έτος)
Σκοπός και στόχοι: Το σεμινάριο αποσκοπεί στην απόκτηση βασικών γνώσεων σχετικά με τις επιπτώσεις της προσφυγιάς στον ψυχισμό των ασυνόδευτων ανηλίκων και αναγνώριση των παραγόντων που επηρεάζουν την ψυχική τους ευαλωτότητα και ανθεκτικότητα καθώς και των μοντέλων ψυχοκοινωνικής παρέμβασης.
Περιεχόμενο: 1. Συνθήκες που ωθούν ανήλικους πρόσφυγες στην προσφυγιά και προσκλήσεις στη διάρκεια του οδοιπορικού προς την Ευρώπη, 2. Κατανόηση της διαφοράς του βιώματος ‘σπιτικό’, ‘σπίτι/οίκημα’, ‘δρόμος’, 3. Διαφοροποίηση των διεργασιών κοινωνικής ‘αφομοίωσης’, ‘ένταξης’ και ‘περιθωριοποίησης’ στα πλαίσια μετεγκατάστασης, 4. Ευρήματα πανελλαδικής μελέτης για την ψυχική υγεία των ασυνόδευτων ανηλίκων με έμφαση στους προστατευτικούς παράγοντες και τους επιβαρυντικούς παράγοντες που επηρεάζουν την ευαλωτότητα και ανθεκτικότητά τους, 5. Επιπτώσεις της «διαβίωσης στο μεταίχμιο», 6. Μοντέλα ψυχοκοινωνικής παρέμβασης και αρχές στήριξης.
6. Ομαδικές Προκλήσεις: Εργαζόμενοι σε ΜΚΟ με Ασυνόδευτα Παιδιά και Εφήβους, Πρόσφυγες/Μετανάστες (9,5 ώρες – 1ο Έτος)
Σκοπός και στόχοι: Το σεμινάριο αποσκοπεί: α) στην κατανόηση, από την πλευρά του εργαζόμενου, των πολλαπλών επιπέδων των ψυχικών δυναμικών που θα «συναντηθούν», β) στην κατανόηση του «εαυτός και ρόλος» εντός μιας ευρείας και πολυεπίπεδης διεπαγγελματικής συνεργασίας, γ) την αντίληψη του ρόλου τους, ως εργαζόμενοι, σε κάθε ομαδικό προκύπτον φαινόμενο, δ) στο να μάθουν να εστιάζουν στο έργο και να αρχίσουν να σκέφτονται τον όρο «ομαδική κουλτούρα» και τη σχέση «ομαδικό σχετίζεσθαι και έργο».
Περιεχόμενο: 1. Ομάδα: Ομαδικές προκλήσεις, ομαδικά δυναμικά, ομαδικά φαινόμενα, «σκαμπανεβάσματα» ομαδικής πορείας, ομάδα και αυταπάτη, το ΕΡΓΟ! 2. Πλαίσιο: Δομές φιλοξενίας ασυνόδευτων παιδιών και εφήβων, το παράδειγμα της Καθολικής εκπαίδευσης προσωπικού-Πρόγραμμα Creation of Mental Health Hub for the PSS of Unaccompanied Children in Greece Collaboration with the Special Secretariat for Unaccompanied Children, 2022-2023, 3. Εργαζόμενοι: Ομαδικά δυναμικά, υποομάδες εργαζόμενων υποομάδες παιδιών, υποομάδες εφήβων, πηγές στήριξης.
7. Πένθος (21,5 ώρες – 2ο Έτος)
Σκοπός και στόχοι: Το σεμινάριο αποσκοπεί στο να εισάγει τους εκπαιδευόμενους/ες στις βασικές θεωρίες του πένθους, στην κατανόηση της διεργασίας του θρήνου στους ενήλικες, τα παιδιά και τους εφήβους, καθώς και στην αναγνώριση των παραγόντων που την επηρεάζουν. Παράλληλα, τους εισάγει στις ιδιαιτερότητες του πένθους εν καιρώ πανδημίας και στις βασικές αρχές στήριξης οικογενειών και κοινοτήτων.
Περιεχόμενο: 1. Εισαγωγικές έννοιες και γνώσεις σχετικά με το κίνημα της θανατολογίας και τους πρωτεργάτες του, 2. Κυριότερες θεωρίες πένθους, 3. Κλινική εκτίμηση των παραγόντων που επηρεάζουν τη διεργασία του θρήνου, 4. Βασικές πτυχές της στήριξης ενηλίκων που θρηνούν, 5. Διαφορές μεταξύ φυσιολογικού θρήνου, κατάθλιψης, ψυχικού τραυματισμού και περιπεπλεγμένου θρήνου, 6. Ιδιαιτερότητες του θρήνου παιδιών και εφήβων, 7. Στήριξη παιδιών και εφήβων που θρηνούν την απώλεια αγαπημένου προσώπου, 8. Βασικές αρχές ψυχολογικής στήριξης παιδιών και εφήβων, 9. Ιδιαιτεροτήτων του πένθους την περίοδο της πανδημίας covid-19, 10. Στοχασμός πάνω στις προσωπικές αντιλήψεις όσον αφορά τη ζωή και το θάνατο, και την επίδρασή τους στην θεραπευτική σχέση.
8. Αρχές Ψυχοδυναμικής Συμβουλευτικής & Ψυχοθεραπείας – Εφαρμογή στην Ομάδα, το Ζεύγος, την Οικογένεια (25 ώρες – 1ο Έτος)
Σκοπός και στόχοι: Το σεμινάριο αποσκοπεί στο να γνωρίσουν οι εκπαιδευόμενοι: α) τις βασικές αρχές της ψυχαναλυτικής και ψυχοδυναμικής προσέγγισης στην ψυχοθεραπεία, τον τρόπο εφαρμογής τους και την κατανόηση του τρόπου σκέψης του ψυχοθεραπευτή ψυχαναλυτικής κατεύθυνσης, β) επιστημονική εξέλιξη της ψυχαναλυτικής σκέψης στην ψυχοθεραπεία, από την Κλασική Ψυχανάλυση ως τη δι-υποκειμενικότητα, γ) τις βασικές αρχές με τις οποίες η ψυχαναλυτική/ ψυχοδυναμική θεωρία προσεγγίζει την ομάδα, το ζευγάρι, την οικογένεια.
Περιεχόμενο: 1. Η ψυχαναλυτική σκέψη, το μοντέλο των ενορμήσεων του Freud, η έννοια του ασυνειδήτου, Ferenzci. 2. Η θεωρία των αντικειμενικότροπων σχέσεων και η μετεξέλιξή τους: Klein, Bion, Fairbairn, Winnicott, Balint, Kernberg, 3. Η ψυχοθεραπευτική διαδικασία υπό το πρίσμα της ψυχαναλυτικής σκέψης: ερμηνεία, κατασκευή, η ψυχοθεραπευτική σχέση, 4. Η μεταβιβαση και η αντιμεταβίβαση στην ψυχοθεραπεία, 5. Σύγχρονες θεωρήσεις στην ψυχαναλυτική/ψυχοδυναμική προσέγγιση: α) Η ψυχολογία του Εαυτού (Kohut), β) Διυποκειμενικότητα (The analytic third/Intersubjectivity by Ogden), Τranssubjectivity, Σύνδεση ατομικής ψυχικής πραγματικότητας με την κοινωνία από τη Σχολή της Αργεντινής - Μελέτες περίπτωσης, 6. Οι θεραπευτικές προσεγγίσεις στην ομάδα των Foulkes, Bion & Dalal, 7. Οι δυσκολίες στην ψυχαναλυτική ψυχοθεραπεία ομάδας. Επιλογή συντρόφου, 8. Οι θεραπευτικές προσεγγίσεις των Dicks, Meissner για το ζεύγος, 9. Οι αμυντικοί μηχανισμοί στη λειτουργία του ζεύγους - Μελέτες περίπτωσης, 10. Η θεραπευτική προσέγγιση του Lachkar (1992), 11. Η Ψυχαναλυτική προσέγγιση για το οριακό-ναρκισσιστικό ζεύγος, 12. Οι απαρχές και η εξέλιξη της ψυχαναλυτικής σκέψης στη θεραπεία της οικογένειας, 13. Οι μύθοι στην οικογένεια και οι αμυντικοί μηχανισμοί στη λειτουργία της οικογένειας και στη σχέση γονέα-παιδιού, 14. Η προσέγγιση των αντικειμενικότροπων σχέσεων στη λειτουργία της οικογένειας, 15. Η θεραπευτική παρέμβαση και τεχνικές παρέμβασης.
9. Η Κλινική Οπτική στη Γνωστική – Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία & Συμβουλευτική (26,5 ώρες – 2ο Έτος)
Σκοπός και στόχοι: Το σεμινάριο αποσκοπεί στην εξοικείωση των εκπαιδευομένων με τη σύγχρονη κλινική κατάρτιση της γνωσιακής-συμπεριφορικής ψυχοθεραπείας. Στόχος είναι: α) η επιστημονική θεώρηση αναφορικά με την κλινική της γνωσιακής-συμπεριφορικής οπτικής στη ψυχοθεραπεία και στη συμβουλευτική, β) η γνώση των εξελίξεων της γνωσιακής-συμπεριφορικής προσέγγισης στο τρίτο κύμα θεραπειών, γ) η εξοικείωση με τη θεραπευτική διαδικασία, τη δόμηση της θεραπείας και το θεραπευτικό σχεδιασμό σύμφωνα με το συγκεκριμένο μοντέλο, δ) Εκμάθηση βασικών τεχνικών του μοντέλου που μπορούν να συμπεριληφθούν σε θεραπείες άλλων προσεγγίσεων και να αυξήσουν τα θεραπευτικά αποτελέσματα.
Περιεχόμενο: 1. Βασικές αρχές & έννοιες στη Γνωσιακή-Συμπεριφορική θεραπεία, 2. Γνωστικά σχήματα, 3. Άξονας Ι & ΙΙ: Γνωσιακές–συμπεριφορικές παρεμβάσεις, 4. Η κλινική οπτική της γνωσιακής-συμπεριφορικής θεραπείας σε δύσκολους ασθενείς, 5. Θεραπευτική συμμαχία, 6. Θέματα δεοντολογίας, 7. Θεραπευτικό συμβόλαιο, 8. Case conceptualization & διατύπωση περίπτωσης, 9. Λήψη ιστορικού, 10. Η ψυχοθεραπευτική διαδικασία στη γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία, 11. Η δομή των συνεδριών, 12. Εσωτερικοί διάλογοι & Νοερή αναπαράσταση, 13. Θεραπευτική σχέση, 14. Τεχνικές: α) γνωσιακή αναδόμηση, β) τροποποίηση δυσλειτουργικών πεποιθήσεων, γ) συμπεριφορικά πειράματα, δ) Problem Solving, ε) έκθεση, στ) self-control skills, ζ) παρεμπόδιση αντίδρασης, η) απευαισθητοποίηση, θ) τεχνικές εστιασμένες στο συναίσθημα.
10. Δεοντολογία και Ψυχοθεραπεία (12 ώρες – 2ο Έτος)
Σκοπός και στόχοι: Το σεμινάριο αποσκοπεί στο η ευαισθητοποίηση των σπουδαστών/στριών στο αντικείμενο της επαγγελματικής δεοντολογίας στη συμβουλευτική και την ψυχοθεραπεία. Ειδικότεροι στόχοι είναι οι σπουδαστές/στριες: α) να κατανοήσουν τις βασικές αρχές του κώδικα δεοντολογίας στην ψυχοθεραπεία και τη συμβουλευτική, β) να ευαισθητοποιηθούν σχετικά με τις κύριες δεοντολογικές περιοχές ενός επαγγέλματος στην ψυχική υγεία, γ) να γνωρίσουν τα είδη ηθικών διλημμάτων και προκλήσεων που θα αντιμετωπίσουν στο πλαίσιο ατομικής και ομαδικής ψυχοθεραπευτικής εργασίας, δ) να γνωρίσουν τους βασικούς κανόνες τήρησης απορρήτου και αρχείων των πελατών τους, ε) να είναι σε θέση να αναγνωρίζουν προκλήσεις παραβίασης των ορίων στη συνεργασία με τους πελάτες τους, στ) να εκπαιδευτούν στις βασικές διαδικασίες τήρησης δεοντολογίας κατά την εργασία με ανηλίκους, ζ) να εξοικειωθούν με τις έννοιες και παραμέτρους της δεοντολογικής περιοχής των διπλών/παράλληλων σχέσεων στη συμβουλευτική
Περιεχόμενο: 1. Η ηθική διάσταση της επιστήμης της ψυχολογίας και της άσκησης του επαγγέλματος του ψυχολόγου, 2. Κώδικες δεοντολογίας στα επαγγέλματα ψυχικής υγείας στην Ελλάδα – Νομικό πλαίσιο του επαγγέλματος ψυχολόγου στην Ελλάδα, 3. Βασικές αρχές συμβουλευτικής & ψυχοθεραπείας και δεοντολογία, 4. Ο κώδικας δεοντολογίας στην ατομική και ομαδική θεραπεία, 5. Ο κώδικας Δεοντολογίας στο σχεδιασμό και την υλοποίηση επιστημονικής έρευνας, 6. Ο κώδικας Δεοντολογίας στις επαγγελματικές σχέσεις, 7. Ο κώδικας Δεοντολογίας στην εργασία με ανηλίκους, 8. Τήρηση και άρση του απορρήτου-Βασικές αρχές εχεμύθειας, 9. Τα όρια της ψυχοθεραπείας, 10. Διπλές ή παράλληλες σχέσεις στην ψυχοθεραπεία και τη συμβουλευτική, 11. Παραπομπή και ανάγκη για εποπτεία, 12. Εργασιακό στρες και εξουθένωση του επαγγελματία ψυχικής υγείας, 13. Ο ρόλος και η σημασία της προσωπικής ανάπτυξης/θεραπείας.
11. Η Ψυχαναλυτική Κλινική (6 ώρες – 4ο Έτος)
Σκοπός και στόχοι: Το σεμινάριο αποσκοπεί στην εξοικείωση με τις βασικές αρχές τις ψυχαναλυτική κλινικής στην προσέγγιση της ψυχοπαθολογίας, καθώς και στην ευαισθητοποίηση στις δομικές και μεταδομικές της ψυχανάλυσης.
Περιεχόμενο: 1. Βασικά αξιώματα της φροϋδικής ψυχανάλυσης: το ασυνείδητο και ο ψυχικός ντετερμινισμός, 2. Εισαγωγή στη λακανική ψυχανάλυση, 3. Οι δύο αρχές της λακανικής ψυχανάλυσης και η εφαρμογή τους στην κλινική πράξη: α) το ασυνείδητο δομημένο σαν γλώσσα και β) δεν υπάρχει διαφύλαξη σχέσης, 4. Επεξεργασία κλινικού παραδείγματος
12. Ψυχοθεραπεία & Συμβουλευτική μέσω Διαδικτύου (6 ώρες – 3ο Έτος)
Σκοπός και στόχοι: Το σεμινάριο αποσκοπεί στην ευαισθητοποίηση και αντιμετώπιση των βασικών θεμάτων που προκύπτουν όταν γίνεται συμβουλευτική και ψυχοθεραπεία μέσω διαδικτύου.
Περιεχόμενο: 1. Εισαγωγή στη ψυχολογία των διαδικτυακών σχέσεων, 2. Αποτελεσματικότητα διαδικτυακής συμβουλευτικής, 3. Η τεχνολογία ενός διαδικτυακού γραφείου, 4. Κλινικές Δεξιότητες διαδικτυακής συμβουλευτικής και ψυχοθεραπείας, 5. Εφαρμογές για smartphones στην Ψυχική Υγεία (e-Health & m-Health), 6. Ηθική και Δεοντολογία στη χρήση των Social Media για επαγγελματίες ψυχικής υγείας.
13. Διαπροσωπική Ψυχοθεραπεία (IPT) (6 ώρες – 3ο Έτος)
Σκοπός και στόχοι: Το σεμινάριο αποσκοπεί: Στόχος είναι οι συμμετέχοντες να αποκτήσουν: α) μια σαφή κατανόηση της Διαπροσωπικής Ψυχοθεραπείας και της αποτελεσματικότητάς της για ένα φάσμα ψυχικών διαταραχών και προβλημάτων και β) πρακτικά εργαλεία που θα μπορέσουν να χρησιμοποιήσουν με τους θεραπευόμενούς τους.
Περιεχόμενο: 1. Θεωρητικό υπόβαθρο της Διαπροσωπικής Ψυχοθεραπείας, 2. Βασικές θεωρητικές αρχές και θεραπευτικές στρατηγικές της Διαπροσωπικής Ψυχοθεραπείας, 3. Καταλληλόλητα και αποτελεσματικότητα της Διαπροσωπικής Ψυχοθεραπείας για ένα φάσμα ψυχικών διαταραχών και δυσκολιών και ειδικά της κατάθλιψης, μέσα από επιστημονική τεκμηρίωση, 4. Κατανόηση των διαπροσωπικών προβλημάτων των θεραπευόμενων μέσα από τη σκοπιά της Διαπροσωπικής Ψυχοθεραπείας, εστιάζοντας σε περιοχές όπως οι μεταβάσεις ρόλων, οι διαμάχες, η θλίψη και οι διαπροσωπικές αδυναμίες, 5. Πολιτισμική προσαρμογή της Διαπροσωπικής Ψυχοθεραπείας σε μη-δυτικά πλαίσια, ενσωματώνοντας πολιτισμικά κατάλληλα στοιχεία και προσαρμόζοντας τις τεχνικές της, ώστε να συνάδουν με τις τοπικές πεποιθήσεις, αξίες και κοινωνικές δομές, 6. Κεντρικές εφαρμογές και βασικές τεχνικές.
14. Μεθοδολογία Έρευνας Ι, ΙΙ (12 ώρες – 3ο, 4ο Έτος)
Σκοπός και στόχοι: Α’ Μέρος: Το σεμινάριο αποσκοπεί στην εισαγωγή των εκπαιδευόμενων στην έρευνα τύπου βιβλιογραφικής ανασκόπησης και στις δυνατότητες αξιοποίησής της στο πλαίσιο τη συμβουλευτικής και της ψυχοθεραπείας. Με την παρακολούθηση του σεμιναρίου οι εκπαιδευόμενοι/ες αναμένεται να είναι σε θέση να σχεδιάζουν και να υλοποιούν μια έρευνα τύπου βιβλιογραφικής ανασκόπησης, από το στάδιο της δημιουργίας περιοχής ερευνητικού ενδιαφέροντος και δημιουργίας ερευνητικού ερωτήματος, μέχρι και το στάδιο της συγγραφής επιστημονικής εργασίας τύπου βιβλιογραφικής ανασκόπησης.
Β΄ Μέρος: Στη συνέχεια του πρώτου μέρους, το σεμινάριο εστιάζει αφενός στη ερευνητική «Μελέτη Περίπτωσης» με έμφαση στη συλλογή ποσοτικών δεδομένων και αφετέρου στην «Κλινική Μελέτη Περίπτωσης» που προσιδιάζει στη φύση της ψυχοθεραπευτικής εκπαίδευσης του προγράμματος.
Περιεχόμενο: Α΄ Μέρος: 1. Επιλογή και προσδιορισμός θέματος, 2. Κριτήρια συμπερίληψης και αποκλεισμού πηγών (PRISMA), 3. Αναζήτηση βιβλιογραφίας μέσω μηχανών αναζήτησης (π.χ. ProQuest, ScienceDirect, PubMed, Google Scholar) και άλλων στρατηγικών (π.χ. έλεγχος βιβλιογραφικών πηγών δημοσιευμένων ανασκοπήσεων), 4. Οργάνωση, αποδελτίωση, και κωδικοποίηση των χαρακτηριστικών των ερευνών (π.χ. δείγμα, πλαίσιο, ερευνητικό σχέδιο, εξαρτημένες μεταβλητές, παρέμβαση, αποτελέσματα), 5. Σύνθεση και παρουσίαση των αποτελεσμάτων της ανασκόπησης, 6. Συγγραφή βιβλιογραφικών παραπομπών με βάση την 7η έκδοση του APA.
Β΄ Μέρος: 1. Διαφορές πειραματικών από οιωνοί πειραματικών σχεδιασμών, 2. Ζητήματα εγκυρότητας και αξιοπιστίας της έρευνας, 3. Τύποι μελέτης περίπτωσης και διαφορές από την «κλινική μελέτη περίπτωσης», 4. Περιγραφή δείγματος (π.χ. δημογραφικά και κλινικά χαρακτηριστικά) και του πλαισίου παρέμβασης, 5. Λειτουργικός ορισμός της συμπεριφοράς-στόχου της παρέμβασης (εξαρτημένη μεταβλητή), 6. Περιγραφή της παρέμβασης (π.χ. θεραπευτικό μοντέλο και συγκεκριμένες τεχνικές) (ανεξάρτητη μεταβλητή), 7. Μέθοδοι και συστήματα συλλογής δεδομένων (π.χ. υποκειμενικές πληροφορίες, κλίμακες παρατήρησης, επαναλαμβανόμενες μετρήσεις, προ-έλεγχος-μετά-έλεγχος), 8. Αξιολόγηση της ακρίβειας με την οποία εφαρμόστηκε η παρέμβαση (treatment fidelity), 9. Κοινωνική εγκυρότητα των αποτελεσμάτων (social validity), 10. Παρουσίαση των αποτελεσμάτων (π.χ. γραφική αναπαράσταση των δεδομένων του προ-ελέγχου και μετά-ελέγχου).
15. Η Ψυχοθεραπευτική Προσέγγιση του Ανοιχτού Διαλόγου (12 ώρες – 4ο Έτος)
Σκοπός και στόχοι: Το σεμινάριο αποσκοπεί στην εισαγωγή των εκπαιδευόμενων στη θεραπευτική προσέγγιση του Ανοιχτού Διαλόγου, η οποία αρχικά αναπτύχθηκε στη Δ. Λαπωνία της Φιλανδίας, ως μια εναλλακτική πρόταση στην θεραπεία της ψύχωσης.
Περιεχόμενο: 1. Βασικές έννοιες, αρχές και ιστορική εξέλιξη της θεραπευτικής προσέγγισης του Ανοιχτού Διαλόγου, 2. Θεραπευτικές πρακτικές της συγκεκριμένης θεραπευτικής προσέγγισης μέσα από βιωματικές ασκήσεις, 3. Ερευνητικές μελέτες ως προς την αποτελεσματικότητα της συγκεκριμένης προσέγγισης, 4. Προβολή βίντεο σε σχέση με τον Α.Δ. και συζήτηση, 5. Εκπαιδευτικά προγράμματα στον Ανοιχτό Διάλογο, 6. Εφαρμογή της συγκεκριμένης προσέγγισης ανά τον κόσμο, 7. Προβληματισμός και ανταλλαγή ιδεών σε σχέση με την εξέλιξή της θεραπευτικής προσέγγισης του Ανοιχτού Διαλόγου.
16. Αφηγηματική Ψυχοθεραπεία (6 ώρες – 4ο Έτος)
Σκοπός και στόχοι: Το σεμινάριο αποσκοπεί: α) στην εξοικείωση των εκπαιδευόμενων με τις βασικές θεωρητικές έννοιες της αφηγηματικής προσέγγισης, β) στην κατανόηση των βασικών πρακτικών και τεχνικών της.
Περιεχόμενο: 1. Εισαγωγή στις βασικές αρχές και παραδοχές της αφηγηματικής προσέγγισης, 2. Θεωρητικές καταβολές της αφηγηματικής ψυχοθεραπείας, 3. Αφηγηματική στροφή στις κοινωνικές και ανθρωπιστικές επιστήμες και στην ψυχολογία, 4. Michael White και David Epston, 5. Βασικές εφαρμογές της αφηγηματικής προσέγγισης στη συμβουλευτική, την ψυχοθεραπεία και την κοινοτική πρακτική, 6. Πρακτικές και τεχνικές: α) εξωτερικευτικές συζητήσεις, β) ανίχνευση και αποδόμηση του προβλήματος, γ) τεχνικές ενθάρρυνσης, εξωτερικοί μάρτυρες και ακροατήρια (γίνεται εφαρμογή των συγκεκριμένων πρακτικών μέσω role play και προσομοιώσεων).
17. Αυτοσχεδιασμός στη Θεραπεία (12 ώρες – 3ο Έτος)
Σκοπός και στόχοι: Το σεμινάριο αποσκοπεί: α) στην εξοικείωση των εκπαιδευόμενων με τον αυτοσχεδιασμό ως θεραπευτικό εργαλείο, β) στην κατανόηση των βασικών πρακτικών και τεχνικών της, γ) στην ανάπτυξη δεξιοτήτων απαραίτητων στη θεραπευτική πράξη.
Περιεχόμενο: 1. Ορισμοί και βασικές έννοιες του αυτοσχεδιασμού, ως μιας αυθόρμητης μη προσχεδιασμένης δημιουργίας, 2. Συμβολή του θεατρικού αυτοσχεδιασμού στην προσωπική ανάπτυξη του θεραπευτή, καθώς τον εκπαιδεύει να εξελίξει δεξιότητες απαραίτητες για μια θεραπεία, που βασίζεται στην κοινωνική συγκατασκευή και τον διάλογο, 3. Πως στον αυτοσχεδιασμό, από μια απλή υπόδειξη, δημιουργείται μια ‘πράξη’ μέσω αλληλεπιδράσεων των ανθρώπων στο ‘εδώ και τώρα’, 4. Ένας θεραπευτής ξεκινά μια διαλογική συνεδρία με ανοιχτότητα στις αμέτρητες δυνατότητες ως προς την πορεία του διαλόγου μεταξύ του ίδιου και του θεραπευόμενου. Η αλληλεπίδραση θα οδηγηθεί από τις ‘εδώ και τώρα’ αποκρίσεις στα λεγόμενα των άλλων, 5. Δέσμευση του θεραπευτή σε ένα ασχεδίαστο, συλλογικό εγχείρημα, όπου δεν αποφασίζει τι θα συμβεί και με χαλαρό το περίγραμμα του πλαισίου της διεργασίας, 6. Μέσω του αυτοσχεδιασμού ο θεραπευτής αναπτύσσει τις παρακάτω δεξιότητες: α) Παρουσία στο εδώ και τώρα, β). Ανταποκρισιμότητα, γ) Ενεργητική ακρόαση, δ) Δημιουργικότητα στο απρόσμενο, ε) Θέση του μη γνωρίζειν, στ) Ανοιχτότητα και αντοχή στην αβεβαιότητα, ζ) Εστίαση στις ικανότητες του θεραπευόμενου.
18. Ψυχοθεραπεία και Πνευματικότητα (12 ώρες – 4ο Έτος)
Σκοπός και στόχοι: Στόχος του σεμιναρίου είναι: α) η εισαγωγή των εκπαιδευόμενων στις βασικές έννοιες που αφορούν την πνευματικότητα και η σχέση της με την ψυχοθεραπεία και β) στη βιωματική κατανόηση και εξάσκηση με τις βασικές πρακτικές και τεχνικές της.
Περιεχόμενο: 1. Ορισμός της Πνευματικότητας, είδη πνευματικότητας και διαφορά από τη θρησκευτικότητα, 2. Ειδικά θέματα σχετικά με την πνευματικότητα (συνείδηση, αντίληψη, φιλοσοφία του προσώπου/ περσοναλισμός), 3. Πνευματικότητα, θρησκευτικότητα, ψυχική υγεία, 4. Φαινομενολογία και μυστικισμός (συμπεριλ/νου του θέματος: ψυχωτική vs.μυστικιστική εμπειρία), 5. Βιωματικό σκέλος: α) Διαφραγματική αναπνοή – εξάσκηση, β) Ήρεμη αναπνοή – εξάσκηση, γ) Διαλογισμός και είδη διαλογισμού, βιωματικά παραδείγματα – εξάσκηση, δ) Ασκήσεις μυϊκής χαλάρωσης – εξάσκηση, ε) Αναπνευστικές και άλλες ασκήσεις για γείωση σε καταστάσεις άγχους και πανικού - εξάσκηση.
19. Θετική Ψυχολογία (6 ώρες – 3ο Έτος)
Σκοπός και στόχοι: Το σεμινάριο αποσκοπεί στην εξοικείωση των εκπαιδευομένων με τις βασικές αρχές, τις διαφορετικές μεθόδους και την αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεων Θετικής Ψυχολογίας και των εφαρμογών της στη συμβουλευτική, την κλινική πρακτική και την ψυχοθεραπεία.
Περιεχόμενο: 1. Εισαγωγή στη Θετική Ψυχολογία, 2. Παρεμβάσεις θετικής ψυχολογίας, 3. Αποτελεσματικότητα παρεμβάσεων θετικής ψυχολογίας, 4. Η θετική ψυχολογία στη συμβουλευτική και την ψυχοθεραπεία, 5. Σύνθεση των αρχών της θετικής ψυχολογίας με άλλες προσεγγίσεις στη συμβουλευτική και την ψυχοθεραπεία, 6. Παρεμβάσεις απολαμβάνειν, 7. Παρεμβάσεις δυνατών στοιχείων χαρακτήρα, 8. Παρεμβάσεις αυτοσυμπόνιας, 9. Παρεμβάσεις θετικών σχέσεων, 10. Παρεμβάσεις ενσυνειδητότητας, 11. Παρεμβάσεις θετικών συναισθημάτων.